پوشش گیاهی استان آذربایجان غربی

آذربايجان غربى پس از سواحل درياى مازندران از مرطوب‏ترين قسمت‏هاى ايران است و به همين علت نواحى بدون پوشش گياهى در آن كمتر ديده مى‏شود.

وجود كوهستان‏هاى مرتفع در آذربايجان غربى هر چند باعث جلب رطوبت و خنكى هوا شده‏اند، ولى قسمتى از اين ارتفاعات از جمله كوه‏هاى شمالى استان صخره‏اى و كم گياه مى‏باشد.

آب و هواى اين استان نسبت به آذربايجان شرقى مرطوب‏تر و نقاط كم گياه و بدون پوشش گياهى آن كمتر است و همين خصوصيت آب و هوايى سبب گرديده كه مراتع مرطوب و گياهان رطوبت پسند آن زياد شود.

در اين استان جنگل‏ها به طور عمده روى كوه‏هاى نوار مرزى ايران و عراق قرار دارد و مهمترين آنها جنگل سردشت مى‏باشد. اين جنگل‏ها كه دنباله جنگل‏هاى غرب ايران است هر چه رو به شمال مى‏رويم تُنك‏تر مى‏شود و پس از مسافتى از صورت جنگل‏هاى انبوه خارج شده و گروه‏هاى خيلى پراكنده و تنكى روى نوار مرزى و برخى نقاط ديگر تشكيل مى‏دهد و آثار اين جنگل‏ها را تا شهرستان خوى مى‏توان ديد. اين جنگل‏ها در نقاط سهل الوصول و اطراف جاده‏ها اغلب قطع شده و گاهى به صورت بوته‏زار در آمده‏اند، ولى در نقاط دور دست به صورت جنگل‏هاى نسبتا انبوه جلب نظر مى‏كند.

جنگل‏هاى سردشت از نوع بلوط مى‏باشد و حدود 43 درختان آن را بلوط و بقيه را درختان ديگر از قبيل گونه‏هاى: وليك، ستفز، گردو، كركو، زبان گنجشك، سياه آل، گلابى وحشى، توت سفيد، گوجه، سماق، پسته و مقدارى درختچه مانند شن، سياهتلو و ... تشكيل مى‏دهد.

سازمان جنگل‏بانى استان در جهت حفظ محيط زيست اقدام به ايجاد جنگلهاى مصنوعى در شهرستانهاى مهاباد، ماكو، خوى، اروميه و ... كرده است. آذربايجان غربى به واسطه رطوبت و باران نسبتا زياد داراى مراتع مرغوب و فراوانى است و به همين جهت از نقاط مستعد دامپرورى ايران و داراى انواع دام موجود در كشور مى‏باشد.

مراتع آذربايجان غربى علاوه بر فراوانى، متنوع نيز مى‏باشند و به علت وجود مراتع مرطوب، نگاهدارى گاو ميش در اين منطقه رواج كامل دارد.

به طور كلى مراتع طبيعى آذربايجان غربى اغلب ييلاقى است و مهمترين آنها در نوار مرزى بين ايران و تركيه و ايران و عراق قرار دارد.

مراتع قشلاقى اين استان چندان زياد نيست و بعضى قسمت‏هاى اطراف درياچه اروميه و جزاير قسمت جنوبى آن و نيز كنار رود ارس محدود مى‏شود. به غير از مراتع ييلاقى و قشلاقى، مراتع گاو ميشى و مراتع نيمه مصنوعى نيز در آذربايجان غربى وجود دارد.

مراتع گاو ميشى بيشتر در پيرامون شهرهاى اروميه، خوى و سلماس ديده مى‏شود كه به علت رطوبت زياد اغلب شكل باتلاقى به خود مى‏گيرد.

مراتع نيمه مصنوعى، چمن‏زارهايى هستند كه در پيرامون روستاها ايجاد مى‏كنند. روى هم رفته آذربايجان غربى از لحاظ مراتع داراى اهميت بسيارى است. هر قدر به مرز غربى كشور نزديك شويم مراتع طبيعى بيشتر و مرغوبتر مى‏شود، به طورى كه نوار مرزى تقريبا سراسر پوشيده از مراتع و گاهى چراگاههاى بسيار سرسبز و خرم مى‏باشد.

بر اساس آمار سال 1374 مساحت جنگلهاى اين استان 174000 هكتار و مساحت مراتع 2516584 هكتار بوده است.

از مجموع مراتع استان 955975 هكتار مراتع خوب، 1064121 هكتار مراتع متوسط و 496488 هكتار مراتع ضعيف مى‏باشد.