دوران جمهوری اسلامی در استان سمنان

دوران جمهوری اسلامی

سال‏هاى مبارزه عليه رژيم طاغوت، به سرعت سپرى مى‏شد تا آنكه سرانجام سال پر حماسه و سرنوشت ساز 1357 فرا رسيد. روزها مى‏گذشت و امت مسلمان ايران پرشورتر و گسترده‏تر به مبارزه ادامه مى‏داد.

مردم استان سمنان هم كه ساليان متمادى طعم تلخ تازيانه‏هاى اهريمنان را بر گرده خود لمس كرده بودند، با نداى ملكوتى حضرت امام خمينى(ره) به پا خاستند و فرياد «مرگ بر شاه»، «استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى» سر دادند.

مردم استان كه از سال‏هاى اول مبارزه در صحنه‏هاى مختلف شركت جسته و دنباله رو روحانيت متعهد و مبارز بودند، با اوجگيرى انقلاب اسلامى، در سال 1357 به تظاهرات و اعتصاب‏هاى گسترده روى آوردند.

در آستانه برگزارى چهلمين روز شهداى يزد در نقاط استان منجمله شهرستان سمنان و دامغان اطلاعيه‏اى توزيع شد و از مردم خواسته شد در مراسم ويژه اين روز شركت نمايند.

در شب 25 شوال برابر با 6/7/1357 از طرف حضرت آيت الله عالمى مجلسى به مناسبت شهادت امام صادق عليه‏السلام در شهرستان سمنان برگزار گرديد كه با حمله دژخيمان رژيم ايشان مورد ضرب و شتم پليس شاه قرار گرفتند.

در روز سه شنبه 11/7/1357 در شهر سمنان تظاهرات گسترده‏اى توسط دانش‏آموزان، فرهنگيان و ساير اقشار صورت گرفت.

در سحرگاه 14/9/1357 بيت حضرت آيت الله عالمى به محاصره در آمد و ايشان و فرزند خردسالشان دستگير و بازداشت گرديده و مدت 16 ساعت تحت بازجويى قرار گرفتند كه مردم شهر با تعطيل بازار و تحصّن در دادگسترى خواستار آزادى ايشان گرديدند و ساواك تحت فشار مردم، ايشان را آزاد نمود.

از نيمه دوم مهرماه موج جديدى از اعتصابات، سازمانها و مراكز ادارى و آموزشى شهرهاى استان منجمله شهرستان شاهرود را در بر گرفت و در 23/7/57 پنج نفر از كارگر معادن ذغال سنگ دامغان به اعتصابيون پيوستند.

از اوايل دى ماه برخى از ادارات، مغازه‏ها و بانك‏ها تعطيل شد و چندى بعد تمام ادارات، مغازه‏ها و بانك‏ها به اين اعتصاب پيوستند.

اين اقدام دست اندركاران وابسته رژيم را در نگرانى و سردرگمى كامل فرو برد و رژيم كه موقعيت خود را متزلزل مى‏ديد، به دستگيرى افراد با نفوذ، ضرب و شتم تظاهر كنندگان و تيراندازى به سوى مردم متعرض پرداخت؛ اما حضور گسترده مردم در اعتصابات و تظاهرات، وابستگان و دژخيمان شاهنشاهى را بيش از پيش در نوميدى فرو برد.

در شهرستان شاهرود با به آتش كشيده شدن جيپ ارتشى، مزدوران به ماشين‏هاى حامل مردم حمله كردند كه در اثر آن دو تن به نام‏هاى سيد جعفر ميرغفوريان و ناصر بيارى به شهادت رسيدند و عده‏اى نيز مجروح شدند كه چند روز بعد شهداى اين فاجعه به 3 تن رسيد.

بالاخره دژهاى آهنين رژيم طاغوت فرو ريخت و مردم پاسگاه‏ها و مراكز انتظامى را به تصرف درآورده، هم‏زمان با ساير شهرها در روز 22 بهمن پيروزى انقلاب اسلامى را جشن گرفتند.

حوادث سياسى از پيروزى انقلاب اسلامى تاكنون

1ـ نقش مردم و نهادهاى انقلابى در مبارزه با ضد انقلاب

با پيروزى انقلاب اسلامى، كميته انقلاب اسلامى مركب از واحد انتظامات، تداركات، تبليغات، اطلاعات و واحدهاى رفاه و خدمات تشكيل شد.

در مراكز استان حضرت آيت الله عالمى بعداز پيروزى انقلاب اسلامى بلافاصله كميته انقلاب و برخى از كميته‏هاى ضرورى را براى اداره امور شهر و جلوگيرى از هرج و مرج و تأمين آسايش و رفاه مردم تشكيل دادند و عملاً اداره امور شهر را بر عهده داشتند و كمك‏هاى نقدى و جنسى را براى خانواده‏هاى شهداى تهران و سمنان ارسال مى‏كردند.

كميته انقلاب با تشكيلات جديد خود موفق شد چهل نفر از ساواكى‏ها و تعدادى از قاچاقچيان مواد مخدر را دستگير كند. با فعاليت دشمنان اسلام در منطقه گنبد، جوانان كميته استان سمنان بدان ديار شتافتند تا آتش خصم را خاموش سازند و مومنان مخلص شاهرود نيز دلاورانه به گنبد روى آورده و سهم مهمى در خاتمه دادن آن جنگ داشتند كه لازم است در اين رابطه از نقش فعال روحانى مبارز حاج شيخ على اكبر ابراهيمى ياد كرد.

نماز جمعه

به موازات استقرار نهادهاى انقلابى در استان، مردم متدّين اين استان به منظور اقامه نماز جمعه در شهرهاى اين استان، در خواست امام جمعه نمودند و بزرگان و فضلائى چند جهت اين مهم از طرف حضرت امام (ره) منصوب گرديدند.

اسامى ائمه جمعه استان در حال حاضر عبارتند از:

آرادان: حجت الاسلام قاسم دانش،

ايوانكى: حجت الاسلام سيد حسن قاضوى،

بسطام: حجت الاسلام عباس معصومى،

بيارجمند: حجت الاسلام محمدرضا احمدى،

دامغان: حجت الاسلام سيد محمود ترابى،

ديباج: حجت الاسلام محمد رضا ربانى نسب،

سرخه: حجت الاسلام غلامحسين مهدوى نژاد،

سمنان: حجت الاسلام سيد محمد شاهچراغى،

شاهرود: حجت الاسلام شيخ حسن نظرى،

شهميرزاد: حجت الاسلام سيد داود احمدپناه،

كلاته اخيج: حجت الاسلام سيد مجتبى رسولى،

گرمسار: حجت الاسلام سيد حسن حسينى،

مجن: حجت الاسلام حسين جناتى،

مهديشهر: حجت الاسلام محمد بارانى،

ميامى: حجت الاسلام سيد مرتضى موسوى.

دفاع مقدس

انقلاب اسلامى با پشت سر گذاشتن مشكلات زياد مى‏رفت تا سدى بزرگ در مقابل جهان خواران باشد كه آتش جنگ تحميلى زبانه كشيد و تيرهاى كينه و دشمنى از هر سو بر وطن فرود آمد. حركتى جوشنده‏تر و مستحكمتر از گذشته آغاز گرديد و جوانان غيور و وفادار به اسلام اين استان همپاى ديگر جوانان با فرمان بنيان گزار انقلاب اسلامى به سمت جبهه‏هاى نبرد شتافتند، و تمامى مردم با جان و مال به يارى اسلام برخاستند.

با شروع غائله كردستان نيروهاى اين استان عازم كردستان شده و در پاكسازى شهرهاى استان بويژه شهر سنندج شركت جستند. با شروع جنگ تحميلى اولين نيروهاى اعزامى اين استان عازم گيلان غرب و سومار شدند و پس از شكل‏گيرى يگان‏هاى رزم سپاه دو گردان بنام موسى بن جعفر عليه‏السلام و كربلا در تيپ 17 على ابن ابيطالب عليه‏السلام ادغام شده و در قالب تيپ شكل يافت. در عمليات محرم تيپ 17 به لشكر ارتقأ يافت و آن دو گردان در والفجر مقدماتى، والفجر 3 و 4، خيبر، بدر تحت امر لشگر بود. بعد از عمليات بدر در قالب 3 گردان تحت امر تيپ 28 صفر به تيپ 21 امام رضا عليه‏السلام ملحق شدند و سپس سه گردان به چهار گردان ارتقأ يافت و در والفجر 8 و كربلاى 1 آزادسازى مهران شركت داشتند.

سرانجام در سال 1365 تيپ مستقل 12 حضرت قائم تشكيل گرديد.

از ابتدا تا پايان جنگ، استان سمنان متجاوز از 2609 تن از بهترين و فداكارترين جوانان رزمنده پاسدار و بسيجى و قواى مسلح نظامى و انتظامى خود را تقديم اسلام و پاسدارى از انقلاب اسلامى ايران كرده است كه تعداد شصت تن از اين عزيزان از روحانيون بزرگوار استان بوده‏اند.

در ضمن تعداد 1490 جانباز 25 تا 70 درصد و 5548 جانباز 5 تا 24 درصد در اين استان و آمار صدها شهيد نشان از آن است كه مردم اين استان دين خود را نسبت به انقلاب و اسلام ادا كردند و آمار افتخارآميز 106 شهيد و مفقود روستاى ميقان گواه اين مدعاست.

اسامى تعدادى از فرماندهان شهيد استان سمنان به شرح جدول ذيل مى‏باشد:

رديفنام و نام خانوادگىمسئوليتتاريخ شهادت

1فرهاد معصوميانفرمانده گردان21/11/61

2على اصغر بوجارىفرمانده گردان21/11/58

3غلامحسين بسطامىمسئول مهندسى قرارگاه خاتم‏الانبيأ7/2/67

4محمود اخلاقىمعاونت عمليات لشگر4/5/67

5محمدرضا خالصىفرمانده طرح و عمليات4/5/67

6نوروزعلى ايمانى‏نسبفرمانده گردان ادوات4/5/67

7احمد صادقفرمانده گردان زرهى25/10/65

8محمد على مشهدفرمانده گردان روح‏الله22/10/65

9عبدالله شهروىفرمانده گردان امام سجاد علیه‏السلام/10/65

10ابوالفضل مهرابىفرمانده تيپ16/12/62

11حسين عرب عامرىفرمانده گردان سيدالشهدا21/11/64

12منصور جلالىفرمانده گردان كربلا25/12/63

13مهدى محب شاهدىفرمانده گردان موسى‏ابن جعفر عليه‏السلام/8/61

14حسن شوكت‏پورمسئول لجستيك ستاد كل سپاه29/5/68

رديفنام و نام خانوادگىمسئوليتتاريخ شهادت

15محمود فاميلىمسئول حفاظت17/5/66

16عباس مطيعىقائم مقام سپاه7/7/64

17حجت‏الاسلام مهدى عبدوسمسئول تبليغات قرارگاه4/10/65

18على‏اكبر رمضان قربانىمسئول اطلاعات گردان قدس17/11/65

مأخذ: بنياد شهيد انقلاب اسلامى استان سمنان.

مشاركت سياسى

نظام سياسى به عنوان مجموعه به هم پيوسته‏اى از نقش‏هاى سياسى به عنوان يكى از عناصر مهم در نظام اجتماعى محسوب مى‏گردد. يكى از مهمترين عوامل تشكيل دهنده شرايط سياسى مشاركت در امور سياسى است كه نهاد اصلى آن انتخابات مى‏باشد. مردم استان سمنان همچون ساير مردم ايران اسلامى همواره حامى و پشتيبان نظام جمهورى اسلامى بوده‏اند و با حضور گسترده خود در صحنه‏هاى مختلف همچون راهپيمايى‏ها و انتخابات و دفاع مقدس حمايت خود را از نظام اعلام نموده‏اند.

هر چند كه ميزان حضور مردم در دوره‏هاى مختلف فراز و نشيب‏هايى داشته است، اما در مجموع حكايت از حضور اكثريت قاطع مردم در صحنه‏هاى مختلف مى‏كند به گونه‏اى كه كمترين ميزان مشاركت مردمى 74/56 درصد بوده است. مردم اين استان در انتخابات رياست جمهورى حضورى چشمگير داشته‏اند.

در ششمين دوره انتخابات رياست جمهورى 48/67 درصد واجدين شرايط در پاى صندوق‏هاى راى حاضر شده‏اند. در اين دوره 186910 نفر در انتخابات شركت نموده‏اند.

در دوره هفتم ميزان حضور مردم 21 درصد افزايش يافت و به 48/88 درصد رسيد. تعداد آراء نسبت به دوره ششم حدود 53 درصد افزايش يافت.

در دوره هشتم انتخابات رياست جمهورى ميزان مشاركت مردمى حدود 10 درصد نسبت به دوره قبل كاهش يافت و به 04/78 درصد رسيد. اما در كل آراء اختلاف زيادى بين دو دوره وجود نداشت. در اين دوره 02/0 درصد از آراء مردم كاسته شده است.

در انتخابات مجلس شوراى اسلامى نيز مردم استان حضور فعالى داشته‏اند و در هر دوره در چهار حوزه انتخابيه، انتخابات برگزار شده است و مردم با حضور گسترده خود نقش دينى و ملى خود را به خوبى ايفا نموده‏اند. در اولين دوره مجلس شوراى اسلامى 74/56 درصد واجدين شرايط در انتخابات شركت نموده‏اند. تعداد كل آراء مأخوذه در اين دوره 99300 راى مى‏باشد.

در دوره دوم ميزان مشاركت مردمى به 3/83 درصد افزايش يافته است و تعداد آراء نسبت به دوره قبل حدود 68 درصد افزايش يافته است. تعداد آراء مأخوذه در اين دوره 166842 رأى بوده است.

در دوره سوم مجلس شوراى اسلامى 67/84 درصد واجدين شرايط در پاى صند وق‏هاى راى حاضر شده‏اند و 197484 برگ رأى را به صندوق‏ها انداخته‏اند. در اين دوره تعداد كل آراء نسبت به دوره قبل حدود 41/18 درصد افزايش يافته است.

در دوره چهارم مجلس شوراى اسلامى ميزان مشاركت مردمى در حدود 77 درصد بوده است. تعداد كل آراء نسبت به دوره قبل حدود 6/7 درصد افزايش يافته است. در حالى كه ميزان مشاركت مردمى نسبت به دوره قبل حدود 6 درصد كاهش داشته است.

در پنجمين دوره مجلس شوراى اسلامى حدود 27/77 درصد واجدين شرايط در پاى صندوق‏هاى راى حاضر شدند. مشاركت مردمى نسبت به دوره قبل تفاوتى نداشته است. اما تعداد كل آراء حدود 4/17 درصد افزايش يافته است.

در ششمين دوره انتخابات مجلس شوراى اسلامى هم از ميزان حضور مردم و هم از تعداد كل آراء كاسته شده است.

در اين دوره 5/64 درصد واجدين شرايط در انتخابات شركت نموده‏اند كه نسبت به دوره قبل حدود 8/12 درصد كاهش را نشان مى‏دهد. تعداد كل آراء نيز در حد 8/1 درصد كاهش يافته است.

جدول زير جمعيت واجد شرايط، آراء هر دوره و ميزان مشاركت مردم را نشان مى‏دهد.

ميزان آراء مردم در دوره‏هاى مختلف مجلس شوراى اسلامى

دورهجمعيت واجدشرايط راى‏دادنكل آراءميزان مشاركت

اول000/175300/9974/56

دوم179/200842/16630/83

سوم233/233484/19767/84

چهارم108/276597/21200/77

پنجم089/323644/24927/77

ششم897/379116/24550/64

در ذيل باگذرى بر تاريخ شروع و پايان هر دوره، اسامى نمايندگان مردم استان در هر دوره مورد بررسى قرار مى‏گيرد.

ـ دوره اول

اولين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 7 خرداد ماه 1359 گشايش يافت.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ سيد حسن شاهچراغى دامغان

2ـ حسن روحانى سمنان

3ـ على‏اكبر معصومى شاهرود

4ـ مرتضى فضلعلى گرمسار

اين دوره از مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 6 خرداد ماه 1363 پايان يافت.

ـ دوره دوم

دوره دوم مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 7 خرداد ماه 1363 افتتاح گرديد.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ سيد حسن شاهچراغى دامغان

2ـ سيد رضا تقوى دامغان (مياندوره‏اى ـ 1365)

3ـ سيد رضا اكرمى سمنان

4ـ سيد حسين چيت ساز محمدى شاهرود

5ـ يارمحمد عرب عامرى گرمسار

دومين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 5 خرداد ماه 1367 به پايان رسيد.

ـ دوره سوم

سومين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 7 خرداد ماه 1367 گشايش يافت.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ ابوالفضل حسن بيگى دامغان

2ـ سيد رضا اكرمى سمنان

3ـ سيد حسين حسينى شاهرودى شاهرود

4ـ يارمحمد عرب عامرى گرمسار

دوره سوم مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 6 خرداد ماه 1371 پايان يافت.

ـ دوره چهارم

دوره چهارم مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 7 خرداد ماه 1371 افتتاح گرديد.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ ابوالفضل حسن بيگى دامغان

2ـ سيد رضا اكرمى سمنان

3ـ سيد حسين حسينى شاهرودى شاهرود

4ـ سيد محمد موسوى شاهرودى شاهرود (مياندوره‏اى ـ 1373)

5ـ ابوالفضل ربيعى گرمسار

چهارمين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 6 خرداد ماه 1375 پايان يافت.

ـ دوره پنجم

پنجمين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 12 خرداد ماه 1375 گشايش يافت.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ حسن سبحانى دامغان

2ـ سيد طاهر طاهرى سمنان

3ـ على اصغر احمدى شاهرود

4ـ عباس جندقى گرمسار

اين دوره از مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 6 خرداد ماه 1379 پايان يافت.

ـ دوره ششم

ششمين دوره مجلس شوراى اسلامى در تاريخ 7 خرداد ماه 1379 افتتاح گرديد.

در اين دوره نمايندگان شهرستان‏هاى مختلف استان عبارت بودند از:

1ـ حسن سبحانى دامغان

2ـ سيد طاهر طاهرى سمنان

3ـ كاظم جلالى شاهرود

4ـ احمد رهبرى گرمسار

ـ دوره هفتم

نمايندگان فعلى استان (دوره هفتم مجلس شوراى‏اسلامى):

1ـ حسن سبحانى دامغان

2ـ هادى دوست محمدى سمنان

3ـ كاظم جلالى شاهرود

4ـ ـــ گرمسار