زراعت و باغداری در استان گیلان

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اسفند ۱۳۹۰، ساعت ۱۹:۲۷

زراعت

كشاورزى مهمترين شاخص فعاليت اقتصادى در گيلان است و زندگى و معاش قشرهاى وسيعى از مردم گيلان به وسيله كشاورزى تأمين مى‏شود. هر چند گيلان سرزمينى حاصلخيز و مناسب فعاليتهاى كشاورزى شناخته شده است، اما شرايط محيطى از قبيل اقليم، ارتفاع، جنس خاك و قابليت دسترسى به آب در تمام نقاط يكسان نيست.

مهمترين كانونهاى فعاليت كشاورزى در گيلان نواحى جلگه‏اى و يا اراضى پست ساحلى هستند كه در ارتفاعى كمتر از 100 متر از سطح درياى آزاد قرار دارند. زمينهاى استان گيلان به سه بخش تقسيم مى‏شود:

الف) اراضى جلگه‏اى كه داراى شرايط مناسب اقليمى و دسترسى به آب كافى و محل كاشت محصولاتى مانند برنج، توتون، انواع سبزيجات، صيفى و مركبات هستند.

ب) اراضى كوهپايه‏اى كه پوشيده از جنگل هستند و به كشت چاى و يا درختان ميوه اختصاص دارند.

ج) اراضى كوهستانى: در اين زمينها عموما گندم، جو، گياهان علوفه‏اى، و برخى گياهان دارويى كشت مى‏شود.

سابقه كاشت برخى از محصولات كشاورزى در استان گيلان، همانند برنج به دوره هخامنشيان مى‏رسد و برخى ديگر از محصولات مانند چاى، نزديك به يك قرن است كه در استان كشت مى‏شود.

بر اساس آمار موجود در سال 1377، سطح زير كشت محصولات سالانه در اين استان 297 هزار هكتار بوده كه 243 هزار هكتار آن كشت آبى و 54 هزار هكتار كشت ديم بوده است.

محصولات زراعى استان عبارتند از:

1ـ غلات

در سال زراعى 77ـ1376 سطح زير كشت غلات در اين استان 223702 هكتار بوده است كه 200062 هكتار آن آبى و 23640 هكتار ديم بوده است. ميزان توليد غلات در اين سال 879091 تن بوده است.

مهمترين غلات اين استان برنج، گندم و جو مى‏باشد سطح زيركشت برنج در اين سال زراعى در استان گيلان 194367 هكتار بوده و ميزان توليد آن 841967 تن بوده است. استان گيلان با 6/31 درصد اراضى برنجكارى كشور در جايگاه دوم پس از مازندران قرار گرفته است.

سطح زير كشت گندم در اين سال 19669 هكتار بوده و ميزان توليد آن 23091 تن بوده است.

سطح زير كشت جو نيز 8096 هكتار بوده كه ميزان توليد آن 7832 تن بوده است.

ذرت نيز يكى از غلات اين منطقه است كه در سال زراعى 77ـ76 سطح زير كشت آن 1570 هكتار و ميزان توليدش 6201 تن بوده است.

2ـ حبوبات

عمده‏ترين حبوباتى كه در اين استان كشت مى‏شوند عبارتند از: نخود، لوبيا، عدس در سال زراعى 77ـ76 سطح زير كشت حبوبات در اين استان 10321 هكتار و ميزان توليد آن 13894 تن بوده است. از لحاظ سطح زير كشت حبوبات اين استان در جايگاه هيجدهم در كشور قرار دارد.

3ـ سبزيجات

سطح زير كشت سبزيجات در اين استان 7056 هكتار و ميزان توليد آن 42494 تن بوده است. از لحاظ ميزان توليد سبزيجات اين استان در رتبه بيست و پنجم و از لحاظ سطح زير كشت استان در جايگاه بيست و دوم قرار دارد.

4ـ محصولات صنعتى

در سال زراعى مذكور سطح زير كشت محصولات صنعتى در اين استان 5295 هكتار و ميزان توليد آنها 1429 تن بوده است. از لحاظ ميزان توليد اين محصولات استان گيلان در جايگاه بيست و دوم و از لحاظ سطح زير كشت در جايگاه بيستم در كشور قرار دارد.

5ـ محصولات جاليزى

مهمترين محصول جاليزى استان هندوانه است. سطح زير كشت محصولات جاليزى در سال زراعى مذكور 5752 هكتار و ميزان توليد اين محصولات 116874 تن بوده است. از لحاظ ميزان توليد محصولات جاليزى اين استان در مرتبه 14 و از لحاظ سطح زير كشت در مرتبه هفدهم قرار گرفته است.

6ـ نباتات علوفه‏اى

در سال زراعى 77ـ1376 سطح زير كشت نباتات علوفه‏اى در استان گيلان 5695 هكتار و ميزان توليد اين محصولات 64638 تن بوده است. از لحاظ توليد اين محصولات، استان گيلان در كل كشور در جايگاه بيست و دوم و از لحاظ سطح زير كشت نيز در جايگاه بيست و دوم در كشور قرار دارد.

باغدارى

باغدارى يكى از فعاليتهاى نسبتا گسترده بخش كشاورزى در استان گيلان، پس از زراعت است و بخش وسيعى از اراضى استان به كشت مركبات، زيتون، گردو، فندق و ساير ميوه‏ها اختصاص دارد. هم اكنون 7296 هكتار از اراضى به كشت مركبات و توليد ساليانه آن 105400 تن مى‏باشد كه علاوه بر مصرف استان به ساير شهرها و خارج از كشور نيز صادر مى‏شود.

شهرستان رودسر مهمترين منطقه باغدارى در استان گيلان است. پس از مركبات، زيتون يكى از محصولات عمده استان محسوب مى‏گردد.

شهرستان رودبار قطب كاشت و بهره‏ورى زيتون در استان بلكه، كشور است و بيش از 83 درصد زيتون كشور در رودبار برداشت مى‏شود.

استان گيلان با دارا بودن 85/4 درصد باغهاى كل كشور يكى از مهمترين توليد كنندگان محصولات دايمى در كشور مى‏باشد. از لحاظ ميزان توليد محصولات دائمى اين استان در جايگاه دهم و از لحاظ سطح زير كشت در جايگاه پنجم قرار دارد.

در سال 1377 سطح زير كشت درختان باور 93445 هكتار بوده است كه از اين باغات 398949 تن محصول به عمل آمده است.

مهمترين محصولات دائمى استان عبارتند از:

ميوه‏هاى دانه‏دار شامل سيب و گلابى و به كه در سال 1377 حدود 883 هكتار از اراضى استان زير كشت درختان بارور اين محصولات بوده است و از آنها 4497 تن محصول برداشت شده است.

ميوه‏هاى هسته دار مثل هلو، زردآلو، قيسى، گيلاس، آلو كه سطح زير كشت درختان بارور اين محصولات در گيلان 2258 هكتار و ميزان توليد آنها 1985 تن بوده است.

ميوه‏هاى دانه ريز مثل انگور و توت 136 هكتار از اراضى استان را اشغال نموده‏اند كه 119 هكتار آنها بارور بوده و ميزان محصول آنها 520 تن بوده است.

ميوه‏هاى خشك مثل گردو، فندق و پسته ديم و سنجد حدود 8317 هكتار از درختان بارور استان را به خود اختصاص داده و ميزان توليد آنها 9887 تن بوده است.

سطح زير كشت باغات بارور ديگر محصولات سردسير (ازگيل و زالزالك) 269 هكتار و ميزان توليد آنها 1164 تن بوده است.

ميوه‏هاى نيمه گرمسيرى مثل پرتقال، نارنگى، ليموترش و شيرين، انار، انجير، زيتون و كيوى از ديگر محصولات دائمى استان بوده كه در سال 1377 سطح زيركشت درختان بارور اين محصولات 40657 هكتار بوده كه 370907 تن محصول از آنها بدست آمده است.