مدارس دینی استان اصفهان
از ویکی اطلس فرهنگی ایران
مدیر سیستم (بحث | مشارکتها) جز (۱ نسخه) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | از آغاز دوران تاريخ اسلامى ايران، اصفهان پيوسته از مراكز علمى و فرهنگى ايران به شمار مىرفته است. | |
| − | + | وجود چهرههاى درخشان علمى، تاريخى و ادبى مانند ابوالفرج اصفهانى، حافظ ابونعيم اصفهانى، راغب اصفهانى، صاحب بن عباد، علامه مجلسى و ديگر بزرگان، و نيز وجود مساجد كهن و مراكز متعدد علمى، نام اين شهر را از همان سدههاى نخستين در تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامى به عنوان «دارالعلم شرق» شهرت داده است. | |
| + | |||
| + | اين شهر در قرن چهارم هجرى مركز حكومت شيعى مذهب آل زيار و آل بويه بوده است و از پرتو وجود وزراى دانشمندى چون صاحب بن عباد و ابوعلى سينا كه ساليانى چند كرسى وزارت و تدريس داشتهاند، مجمع فضلاء و دانشمندان بزرگ اسلامى گرديد. | ||
| + | |||
| + | با ظهور تركان سلجوقى در اصفهان، اين شهر به صورت يكى از مراكز مهم تبادل افكار و عقايد گوناگون و پايگاه عظيم علوم و معارف اسلامى قرار گرفت، به طورى كه دانش پژوهان از دورترين نقاط كشورهاى اسلامى براى كسب دانش به اين شهر روى مىآوردند. | ||
| + | |||
| + | سلجوقيان به همراه وزير دانشمند خود، خواجه نظام الملك، نظاميه اصفهان و مراكز متعدد علمى ديگرى مانند مدرسه ملك شاهى و مسجد جامع كنونى اصفهان را ايجاد كردند. | ||
| + | |||
| + | با ظهور دولت شيعى مذهب صفويه، مردم ايران به تشيع گرويدند و شهر اصفهان در بين سالهاى 1000 تا 1006 ه .ق به عنوان پايتخت ايران قرار گرفت. | ||
| + | |||
| + | در اين دوره مجددا شهر اصفهان به عنوان بزرگترين و معروفترين كانون علمى و فرهنگى ايران قرار گرفت و ركود علمى دوره ايلخانان و مغول جبران گرديد. | ||
| + | |||
| + | در دوره صفويه مدارس علمى متعددى مانند مدرسه چهارباغ (امام صادق عليهالسلام)، مسجد امام (شاه سابق) و ... ساخته شد و علماء و دانشمندان بزرگى مانند شيخ بهايى، ميرداماد، ملاصدرا، علامه مجلسى، ملا محسن فيض و ديگران در اين دوره پا به عرصه ظهور گذاشتند. | ||
| + | |||
| + | نخستين حوزه علميه شيعى را در اصفهان محددوم از اصحاب ائمه عليهمالسلام تشكيل دادهاند كه به منظور نشر احاديث ائمه اطهار عليهمالسلام شاگردانى را به دور خود گردآورده بودند. | ||
| + | |||
| + | از نخستين محدثان شيعى مىتوان از عبدالسلام اصفهانى از اصحاب امام باقر عليهالسلام و عثمان اصفهانى، عمر اصفهانى و محمد بن سليمان اصفهانى از اصحاب امام صادق عليهالسلام ياد نمود. | ||
| + | |||
| + | نخستين كرسى رسمى تدريس علوم اسلامى در اصفهان در زمان حكومت آلبويه به همت وزير دانشمند آن صاحب بن عباد (متوفى 385 ه .ق) تشكيل يافته است. | ||
| + | صاحب بن عباد خود در مسجد جامع اصفهان داراى كرسى تدريس بود كه به صفه صاحب معروف بوده است. | ||
| + | |||
| + | با سقوط دولت آل بويه و آل زيار حوزه نوپاى شيعه از حركت باز نايستاد و مدارس مختلفى مانند مدرسه اوزن حسن، مدرسه جعفريه، دارالسياده، مدرسه سلطان بخت آغا و مدرسه شهشهان در دورههاى تاريخى مختلف نشان از حيات علمى حوزههاى شيعه در اصفهان در ميان جمعيت اكثريت اهل تسنن مىباشد. | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه اصفهان در دوره صفويه | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه اصفهان پس از انتقال پايتخت صفوى از قزوين به اصفهان، حيات ديگرى يافت و اصفهان به «دارالعلم شرق» لقب يافت. در دوره صفويه مدارس متعددى تأسيس و يا بازسازى شد و عالمان و فقيهان بزرگ شيعه به پايتخت صفويه (اصفهان) دعوت شدند. از عالمان بزرگى كه در دوره صفويه در برپايى و حفظ حوزه علميه اصفهان نقش قابل توجهاى ايفاء كردند مىتوان از: محقق كركى مشهور به محقق دوم، شيخ بهايى، آقا جمال خوانسارى، ملا عبدالله تسترى، محقق خوانسارى، مجلسى اول، مجلسى دوم، ميرفندرسكى و محقق سبزوارى ياد كرد. | ||
| + | |||
| + | از ويژگىهاى دوره صفويه تدريس مواد درسى مختلف، چون فقه، اصول، فلسفه، هيئت رياضيات، حديث، رجال و غيره مىباشد. فقهاء و بزرگانى كه از حوزههاى اين دوره برخاستهاند، آثار ارزشمند و متقنى از خود برجاى گذاشتهاند كه در دورههاى پيشين و پسين كمتر مىتوان نظير آن را ديد. از جمله آثار مهم اين دوره مىتوان از بحار الانوار (علامه مجلسى)، قبسات (ميرداماد)، كشف اللثام (فاضل هندى) و ... نام برد. | ||
| + | |||
| + | مدارس دينى در دوره صفويه | ||
| + | |||
| + | در دوره صفويه اهتمام زيادى به ساخت مدارس علميه صورت پذيرفت به طورى كه تنها در شهر اصفهان بالغ بر 96 مدرسه بنا گرديد كه 24 مدرسه از آنها هنوز پابرجاست. | ||
| + | |||
| + | برخى از مدارس باقى مانده از دوره صفويه عبارت است از: | ||
| + | |||
| + | نام مدرسه بانى ، سال بنا (ه .ق)نشانى | ||
| + | امام صادق عليهالسلامسلطان حسين 1118 خيابان چهارباغ | ||
| + | جلال يه جلالالدين محمد، پزشك1114خيابان احمدآباد شاه حسين صفوى | ||
| + | جده بزرگجَده شاهعباس دوم 1050 بازار بزرگ اصفهان | ||
| + | ذوالفقارــ950بازار بزرگ اصفهان، محله نيمآور | ||
| + | شفيعيه1067محله دردشت، خيابان ابن سينا | ||
| + | عربان(آيتالله خادمى)ــــنزديك بازارچه حسنآباد | ||
| + | كاسهگرانميرمحمدمهدى حسنى1104نزديك ميدان قيام معروف به حكيم الملك | ||
| + | مسجد حكيممحمدداود ملقب به تقربخان،1073ــ طبيب شاه عباس دوم | ||
| + | ملا عبداللهشاهعباساولحدود 1030نزديك ميدان امام | ||
| + | ميرزا حسينعزتنساءخانم1099بازارچه بيد آباد، جنب مدرسه سيد | ||
| + | ناصريهــحدود 1020جنب مسجد امام | ||
| + | نوريهميرزا نورالدينمحمد جابرىانصارى1064بازار بزرگ اصفهان | ||
| + | نيمآورد (آور)زينب بيگم (زن حكيم الملك)حدود 1117ــ | ||
| + | هارونيهدورمنش خان918جنب امامزاده هارون ولايت | ||
| + | ساروتقىساروتقى وزير شاه صفى1053ــ و شاه عباس دوم | ||
| + | |||
| + | از ديگر مدارس به جاى مانده از اين دوره مىتوان از مدارس سليمانيه، علىقلىآقا، ميرزا تقى، خالصيه، حكيميه، حوابيگم، حاج شيخ محمدعلى، جده كوچك، امامزاده اسماعيل و ميرزا شاه حسين نام برد. | ||
| + | |||
| + | مدارس حوزه علميه اصفهان پس از دوره صفويه | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه اصفهان پس از دوران درخشش خود در قرن يازدهم هجرى قمرى، با هجوم افغانها و سقوط حكومت صفوى دچار مشكلات و نابسامانىهاى فراوان گرديد و با ركود مواجه شد. به طورى كه در دوره 150 ساله حكومت صفويه 96 مدرسه بنا گرديده و در دورههاى بعد تنها يازده مدرسه بنا گرديده است. | ||
| + | |||
| + | از آن جمله، در دوره افشاريه تنها مدرسه «ميرزا مهدى» به وسيله ميرزا مهدى خان اشتهاردى از مستوفيان عهد نادرى بنا گرديد و در دوره زنديه، فعاليت در امر مدرسهسازى به چشم نمىخورد، اما در دوره قاجاريه حوزه علميه اصفهان از اين ركود تا حد بسيار زيادى خارج شد و مدارس متعددى مانند مدرسه صدر، مدرسه پا قلعه، مدرسه ركن الملك، مدرسه مسجد رحيم خان احداث گرديد. | ||
| + | |||
| + | در اين دوره بزرگترين مركز علمى اصفهان مدرسه صدر بود كه توسط محمدحسين خان صدر اصفهانى (صدر اعظم فتحعلى شاه) در نيمه دوم قرن سيزدهم بنا گرديد و شخصيتهاى نام آورى مانند: آيت الله شيخ عبدالحسين محلاتى (متوفى 1323 ه .ق)، حكيم نامدار جهانگير خان قشقايى (متوفى 1328 ه .ق)، حكيم و زاهد نامدار آخوند ملا محمد كاشى (متوفى 1333 ه .ق)، فقيه بزرگ ملا محمد حسين فشاركى (متوفى 1353 ه .ق)، سيد محمد نجف آبادى، سيد مير على نجف آبادى، آيت الله شيخ محمدرضا مسجد شاهى و ديگر بزرگان در آن به تدريس و تحصيل پرداختند. | ||
| + | |||
| + | در دوره حكومت رضاشاه فشارهاى متعددى بر حوزههاى علميه كشور از جمله حوزه علميه اصفهان وارد گرديد. بسيارى از طلاب حوزه مجبور به ترك تحصيل شدند و دروس حوزه علميه اصفهان به صورت نيمه تعطيل درآمد. برخى از مدارس مانند مدرسه چهارباغ، پس از تعطيلى، در دست حكومت قرار گرفت. در مدرسههاى دينى طلاب قادر به استفاده از لباس روحانيت نبودند. | ||
| + | |||
| + | در اين استان كه عالمان بسيارى زندگى مىكردند طلاب معمم به 700 نفر تقليل پيدا كرد و از ميان روحانيون اعم از مجتهدين، مدرسين، محدثين و ائمه جماعات در سطح استان تنها به 344 نفر جواز استفاده از لباس روحانيت داده شد. | ||
| + | |||
| + | با فرا رسيدن شهريور 1320 ه .ش و سقوط رضاشاه، فشار بر حوزهها كاهش پيدا كرد و مدارس علميه اصفهان رونقى نسبى يافت و مدرسين بزرگى مانند: حكيم نامدار آقا شيخ محمود مفيد (متوفاى 1382 ه .ق)، مجتهد بزرگوار آقا سيد علىاصغر مدرس (متوفاى 1395 ه .ق)، حاج شيخ على مشكوة (متوفاى 1410 ه .ق)، آيت الله حاج شيخ حسن صافى (متوفاى 1416 ه .ق)، آيت الله حاج سيد احمد فقيه امامى (1414 ه .ق) و ديگران به تدريس دروس مختلف پرداختهاند. | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه اصفهان پس از انقلاب اسلامى | ||
| + | |||
| + | پس از انقلاب اسلامى تحولى چشمگير در حوزههاى علميه كشور و حوزه علميه اصفهان به وجود آمد و جوانان بىشمارى به اين حوزه روى آوردند. اين استقبال فراوان موجب گرديد تا زعماى حوزه علميه اصفهان به برنامه ريزى جديدى با توجه به نيازهاى فراوان جامعه بپردازند. | ||
| + | |||
| + | هم اكنون بالغ بر 23 مدرسه علميه در حوزه علميه اصفهان به تربيت علوم دينى اشتغال دارند. مركز اين مدارس، «مدرسه صدر» واقع در بازار مىباشد و 3500 طلبه در اين حوزه با مديريت حضرت آيت الله مظاهرى به فعاليت درسى اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | برخى از مدارس، تحت برنامه حوزه علميه اصفهان و برخى ديگر مستقل مىباشند. | ||
| + | |||
| + | مدارس تحت برنامه عبارتند از: مدرسه ذوالفقار، مدرسه دارالحكمه، مدرسه امام صادق عليهالسلام، مدرسه جد بزرگ، مدرسه امام هادى عليهالسلام (الهادى). | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه اصفهان علاوه بر تحت پوشش قرار دادن مدارس شهرستان اصفهان، مدارس دينى برخى از شهرستانهاى استان از قبيل: شاهين شهر، فلاورجان، خمينى شهر، فولاد شهر و درچه را نيز تحت پوشش برنامه درسى خود قرار داده است. | ||
| + | |||
| + | ساير مدارس استان تحت پوشش حوزه علميه قم مىباشند كه تعداد آنها به 14 مدرسه مىرسد. | ||
| + | |||
| + | اين مدارس عبارتند از: | ||
| + | |||
| + | اميرالمؤمنين (آران و بيدگل)، | ||
| + | مشكوة (خمينى شهر)، | ||
| + | آيت الله علوى (خوانسار)، | ||
| + | امام صادق عليهالسلام (خوراسگان)، | ||
| + | كل مدارس (شهرضا)، | ||
| + | ولى عصر(عج) (قمصر)، | ||
| + | آيت الله يثربى (كاشان)، | ||
| + | آيت الله مدنى (كاشان)، | ||
| + | دارالعلم (كاشان)، | ||
| + | مصطفويه (كاشان)، | ||
| + | امام خمينى(ره) (كاشان)، | ||
| + | امام محمدتقى عليهالسلام (مباركه)، | ||
| + | جعفرى (نائين)، | ||
| + | جامعة الامام المنتظر(عج) (نجف آباد). | ||
| + | علاوه بر اين، در اصفهان مدارسى نيز به صورت مستقل اداره مىشوند. | ||
| + | |||
| + | اين مدارس عبارتند از: | ||
| + | |||
| + | ـ صدر خواجو، | ||
| + | ـ باقريه، | ||
| + | ـ محموديه، | ||
| + | ـ الغدير، | ||
| + | ـ نيمآور، | ||
| + | ـ آيت الله خادمى، | ||
| + | ـ ملا عبدالله، | ||
| + | ـ جد كوچك، | ||
| + | ـ كاسهگران، | ||
| + | ـ ميرزا حسينى، | ||
| + | ـ شفيعيه، | ||
| + | ـ خالصيه. | ||
| + | |||
| + | مدارس تأسيس شده پس از انقلاب اسلامى | ||
| + | |||
| + | 1ـ مدرسه اميرالمؤمنين عليهالسلام | ||
| + | در سال 1400 ه .ق به همت حجت الاسلام و المسلمين آقاى حاج سيد نورالدين جعفريان بنا گرديد. مدرسه فوق در دو طبقه و داراى 80 حجره مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه الغدير | ||
| + | در سال 1405 ه .ق به صورت مدرسه در آمده است و در اختيار حوزه علميه قرار گرفته است. | ||
| + | مساحت اين مدرسه 2400 متر مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه باقر العلوم عليهالسلام | ||
| + | در سال 1405 ه .ق به همت آيت الله سيد كمال فقيه ايمانى تأسيس گرديده است. | ||
| + | اين مدرسه در دو طبقه و داراى 25 حجره مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه محموديه | ||
| + | در سال 1415 ه .ق به همت آقاى حاج محمود صفاكار (از نيكوكاران اصفهان) و زير نظر آيت الله حاج سيد حسن فقيه امامى در سه طبقه بنا شده است. | ||
| + | |||
| + | 5ـ مدرسه جواديه | ||
| + | مدرسه جواديه، مدرسهاى است متصل به مدرسه محموديه كه در اصل منزل مسكونى بوده و با تغييراتى به صورت مدرسه درآمده است. | ||
| + | اين مدرسه وابسته به مدرسه ذوالفقار مىباشد. | ||
| + | |||
| + | حوزه علميه خواهران | ||
| + | اصفهان بهخاطرجايگاه علمىاش،ازديربازموردتوجه دانشپژوهانازتمامىنقاط ايران بوده است و مردان و زنان بسيارى به دانش اندوزى در اين خطه پرداختهاند. | ||
| + | |||
| + | وجود زنان محدثه و فاضله در ميان زنان اين منطقه مانند: بنتالمنشار، امشمس اصفهانى، امهانى (عفيفه اصفهانى)، آمنهبيگم (دختر مجلسى)، بانو امين (مجتهده اصفهانى) و زنان ديگر نشان از توجه بانوان اصفهان به علوم اسلامى است. | ||
| + | |||
| + | سيستم فراگيرى علوم اسلامى در گذشته بدين گونه بوده است كه اين بانوان در نزد محارم خود و يا عالمان و فقيهان ديگر با سختىهاى فراوان به تحصيل مىپرداختند. | ||
| + | |||
| + | اما در سالهاى اخير (1344 ه .ش)، به همت حاجيه خانم امين (بانو، مجتهده ايرانى) اولين مركز تحصيل و تربيت علوم اسلامى براى بانوان تأسيس گرديد و آيات و مدرسين بزرگى مانند حاج سيد حسين فقيه امامى و حاج شيخ محمود شريعت ريزى با تدريس خود در اين مدارس به اين حركت تداوم و پشتوانه بخشيدند. | ||
| + | |||
| + | برنامه درسى حوزههاى علميه خواهران | ||
| + | |||
| + | در حوزههاى علميه خواهران پايههاى درسى متعددى تدريس مىشود. در كنار تدريس علوم مرسوم حوزوى، دروس ديگرى نيز مانند تفسير، عقايد، اخلاق، تاريخ اسلام و ... تدريس مىشود. تدريس علوم حوزوى در حوزه علميه خواهران از سطح مقدمات تا دوره سطح عالى (كفايه) برقرار مىباشد. برخى از بانوان نيز به درس خارج فقه و اصول اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | درسهاى فلسفه از قبيل بداية الحكمة و نهاية الحكمه به صورت عمومى و ساير كتب فلسفى مانند منظومه و اسفار نيز به صورت خصوصى تدريس مىشود. | ||
| + | |||
| + | مدارس ويژه خواهران | ||
| + | |||
| + | 1ـ مكتب فاطمه عليهاالسلام | ||
| + | مكتب فاطمه در سال 1344 ه .ش با همت حاجيه خانم امين (بانو، مجتهده ايرانى) و به سرپرستى خانم همايونى از زنان فاضله تأسيس گرديده است. اين مكتب اولين مدرسهاى است كه براى تعليم و تربيت دينى بانوان در اصفهان بنا گرديده است. | ||
| + | در اين مدرسه مدرسان بزرگى مانند آيت الله امامى و شريعت ريزى تدريس مىكردهاند و حاجيه خانم امين نيز خود به تدريس اخلاق و تفسير در اين مدرسه اشتغال داشت. | ||
| + | |||
| + | اين مدرسه در سالهاى خفقان و ستم شاهى كه سعى بر اشاعه فرهنگ مبتذل در جامعه داشت، نقش قابل توجهى در حفظ فرهنگ اسلامى در ميان بانوان داشته است. | ||
| + | |||
| + | در اين مدرسه پايههاى مختلف درسى از مقدمات تا كفاية الاصول، تدريس مىشده است و بانوان فاضله و پرهيزكارى كه از تربيت شدگان مكتب حاجيه خانم امين بودهاند، برخاستهاند. مكتب حضرت فاطمه عليهاالسلامدر مجاورت مسجد سيد قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مكتب حضرت زينب عليهاالسلام | ||
| + | مكتب حضرت زينب در سال 1354 ه .ش زير نظر آيت الله حاج شيخ محمود شريعت ريزى تأسيس گرديد. سرپرستى مدرسه با خانم زهره مدرس (از خاندان علمى مدرس) مىباشد. | ||
| + | |||
| + | در اين مدرسه سطوح مختلف از مقدمات تا عالى نظير رسايل، مكاسب، كفايه و شرح منظومه تدريس مىشود. در حال حاضر نزديك به صد نفر در اين مدرسه به تحصيل اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | مدرسه در دروازه دولت مقابل درمانگاه قاندى قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه الزهراء عليهاالسلام | ||
| + | مدرسه الزهراء عليهاالسلام در سال 1358 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين سيد مرتضى هاشمى تأسيس گرديده است و خانم ميرشفيعى مديريت مدرسه را بر عهده دارند. | ||
| + | |||
| + | در اين مدرسه دروس مختلف از مقدمات تا سطوح عاليه تدريس مىشود و تعداد طالبان دانش در اين مدرسه بيش از صد نفر است. | ||
| + | اين مدرسه در كنار مسجد امام جعفر صادق عليهالسلام در خيابان صائب قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه النفيسه | ||
| + | مدرسه نفيسه به وسيله مؤسسين موسسه دينى احمديه تأسيس گرديده است. در اين مدرسه دروس سطح تدريس مىشود. كتابخانه مدرسه داراى پانزده هزار جلد كتاب مىباشد و حدود هفتاد نفر در اين مدرسه به تحصيل علوم دينى اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | اين مدرسه در كوى شيخ ابو مسعود نزديك بيت مرحوم آيت الله خادمى قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 5ـ مدرسه كتابخانه اميرالمؤمنين عليهالسلام | ||
| + | در كتابخانه اميرالمؤمنين عليهالسلام واقع در خيابان احمدآباد، دروس علوم حوزوى براى بانوان در سطحهاى مختلف تدريس مىشود و به اين ترتيب، در اين مكان، مدرسهاى براى بانوان شكل گرفته است. | ||
| + | |||
| + | برنامههاى درسى حوزه برادران | ||
| + | |||
| + | پيرامون سطح تحصيلات حوزوى و سطح آموزش در مدارس اين شهرستان مىتوان گفت برنامه آموزشى اين مدارس مطابق با دستورالعملى است كه از سوى شوراى برنامهريزى حوزه علميه اصفهان و زير نظر نماينده ولى فقيه، حضرت آيت الله مظاهرى تدوين و ابلاغ مىشود. | ||
| + | |||
| + | در اغلب مدارس تحت برنامه، خدمات گوناگون رفاهى و بهداشتى مانند غذا، خوابگاه، سرويسهاى بهداشتى، نوشتافزار و شهريه ارائه مىشود. | ||
| + | |||
| + | راجع به برنامههاى درسى مىتوان گفت از ابتدا كه فرد با مدرك سوم راهنمايى يا ديپلم پذيرفته مىشود دروسى مانند ادبيات فارسى، سيوطى، مغنى، هدايه و عوامل، منطق و عقايد و دروس حوزوى مرحله سطح و درس خارج فقه و اصول نيز در برنامههاى درسى قرار دارند. علاوه بر آن برنامههاى درسى به شكلى است كه روزانه درسهايى در رشتههاى فقه و اصول، تفسير، عقايد، حديث، نهجالبلاغه، تعليم و تجويد و حفظ قرآن، نحو، صرف، معانى، بيان، بديع، منطق، فلسفه، بررسى جامعه و تاريخ تشكيل مىشود و دركل برنامههاى درسى مفيدى ارائه مىشود. | ||
| + | |||
| + | برنامههاى درسى حوزه علميه خواهران | ||
| + | در مدارس دينى خواهران حداكثر رتبه درسى تا شرح لمعه و اصول فقه و منظومه مىباشد و تعداد نفرات تحصيل كننده در نوسان مىباشند. علاوه بر آن، جلسات درسى حوزه ويژه خواهران در حسينيهها و منازل افراد خيّر نيز تشكيل مىشود كه جزء مراكز درسى به حساب نمىآيند و كسانى هستند كه بدين صورت مراحل تحصيلى را گذراندهاند و حتى برخى رسائل، مكاسب، كفايهالاصول و كتب درسى فلسفه را نيز خواندهاند و از مفاخر شهر اصفهان به شمار مىروند. | ||
| + | |||
| + | عدهاى از همسران و يا دختران علما به شكل خصوصى، مراحل تحصيلى را در محضر آنان مىگذرانند كه خود گامى مؤثر در اين زمينه خواهد بود. | ||
| + | |||
| + | مدرسين حوزه علميه اصفهان در دوره معاصر | ||
| + | |||
| + | درس خارج فقه و اصول | ||
| + | |||
| + | ـ آيت الله حسن صافى اصفهانى | ||
| + | ـ آيت الله سيد جلال الدين طاهرى | ||
| + | ـ آيت الله سيد محمد على صادقى | ||
| + | ـ آيت الله سيد حسن فقيه ايمانى | ||
| + | ـ آيت الله محمد كلباسى | ||
| + | ـ آيت الله محمد ناصرى | ||
| + | ـ آيت الله حيدر على محقق | ||
| + | ـ آيت الله سيد حسن مدرس | ||
| + | ـ آيت الله عباسعلى روحانى | ||
| + | ـ آيت الله خادمى | ||
| + | ـ آيت الله مظاهرى | ||
| + | ـ آيت الله رحيميان | ||
| + | ـ آيت الله احمد زاهد پور نجفى | ||
| + | ـ آيت الله ابوالقاسم انصارى | ||
| + | ـ آيت الله سيد مصطفى شريعتى درچهاى | ||
| + | ـ آيت الله محمد تقى مجلسى | ||
| + | ـ آيت الله سيد مجتبى مير صادقى | ||
| + | ـ حجت الاسلام رضا يزدى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد حجت موحد ابطحى | ||
| + | |||
| + | دروس سطح | ||
| + | |||
| + | ـ حجت الاسلام محمود شريعت ريزى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد حكيمالهى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد كمال الدين فقيه ايمانى | ||
| + | ـ حجت الاسلام على اكبر فقيه | ||
| + | ـ حجت الاسلام مهدى مظاهرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام رمضانعلى جان نثارى | ||
| + | ـ حجت الاسلام مهدى اجلوئيان | ||
| + | ـ حجت الاسلام مهدى فقيه ايمانى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد على ابراهيمى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد مخروئيه | ||
| + | ـ حجت الاسلام رمضانعلى املائى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد على اژهاى | ||
| + | ـ حجت الاسلام رئوف حق پرست | ||
| + | ـ حجت الاسلام عليرضا منتظر القائم | ||
| + | ـ حجت الاسلام مختار ظهيرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد مرتضى موحد ابطحى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد رضا نظرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام على مير حيدرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام ضياء فقيه | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد محمد صادقى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد محمد فقيه ايمانى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد محمد على هاشمزاده | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد محقق دولت آبادى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمود صادقى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد روضاتى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد رضا كلاهدوزان | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد مجتبى مير صادقى | ||
| + | ـ حجت الاسلام حسن منصورزاده | ||
| + | ـ حجت الاسلام مهدى علىنيا | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد باقر علوى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد محمد على بهشتى نژاد | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد باقر نبوى | ||
| + | ـ حجت الاسلام جعفر آزاد منش | ||
| + | ـ حجت الاسلام اكبر زارعان | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمود فقهى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد حسن حسينى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد على جزائرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد رضا نظرى | ||
| + | ـ حجت الاسلام مصطفى بهرهمند | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد على موسوى | ||
| + | ـ حجت الاسلام باقر امامى | ||
| + | ـ حجت الاسلام عبد الرحمان سخاوتى | ||
| + | ـ حجت الاسلام براتعلى سعيدى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد حسن مهاجر | ||
| + | ـ حجت الاسلام على محمد گلپايگانى | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد ابوالحسن مهدوى | ||
| + | ـ حجت الاسلام على عبوديت | ||
| + | ـ حجت الاسلام محمد تقى سنائى | ||
| + | ـ حجت الاسلام حسين نصر | ||
| + | ـ حجت الاسلام سيد جواد روحانى | ||
| + | ـ حجت الاسلام عباسعلى انصارى | ||
| + | ـ حجت الاسلام حسينى | ||
| + | ـ حجت الاسلام حبيب الله فضائلى | ||
| + | ـ حجت الاسلام معمار منتظريين و ... | ||
| + | |||
| + | مدارس علميه توابع اصفهان | ||
| + | |||
| + | در بسيارى از شهرهاى استان اصفهان از ديرباز مدارس علميهاى وجود داشته كه هر كدام داراى آثار و بركات علمى و دينى قابل توجه بودهاند و بسيارى از شخصيتهاى علمى ـ مذهبى شيعه از اين حوزهها برخاستهاند. | ||
| + | |||
| + | ـ اردستان | ||
| + | در شهرستان اردستان سه مدرسه قديمى و يك مدرسه جديد التأسيس به شرح زير وجود دارد: | ||
| + | |||
| + | 1ـ مدرسه حاج سيد نورالدين | ||
| + | مدرسه حاج سيد نورالدين در شمال غربى مسجد جامع اردستان واقع است و به همت مرحوم حاج حسين نورالدين اردستانى در سال 1069 ه .ش تأسيس شده است. | ||
| + | در زمان مرجعيت آيت الله بروجردى و آيت الله گلپايگانى مدرسهاى بسيار فعال بود و فعاليتهاى زيادى در مبارزه با فرقههاى گمراه و نيز احياء دين انجام داده است ولى در حال حاضر فعاليت حوزوى در آن انجام نمىشود. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه طاهريه | ||
| + | مدرسه طاهريه يكى ديگر از مدارس قديمى شهرستان بوده كه به دست ميرزا محمدطاهر اردستانى ساخته شده و در دوره حكومت پهلوى دوم تخريب، و تبديل به مدرسه دولتى گرديد. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه جديد | ||
| + | مدرسهاى در سال 1365 ه .ش به همت سازمان اوقاف و امور خيريه و امام جمعه اردستان تأسيس شده است. اين مدرسه دو طبقه و داراى بيست حجره و دو مدرس است. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه حاج ميرزا على | ||
| + | مدرسهاى نيز در روستاى كچومثقال از توابع اردستان، توسط مرحوم حاج ميرزا على طبائى تأسيس شده است. اين مدرسه در كنار حسينيه و مسجد محل مىباشد. در دوره خفقان حكومت پهلوى كه اكثر حوزهها به تعطيلى كشيده شده بود، اين حوزه به علت دور افتادگى تعطيل نگرديد و به فعاليت حوزوى خود ادامه داد، اما در حال حاضر فعاليت درسى ندارد. | ||
| + | |||
| + | ـ خمينى شهر | ||
| + | 1ـ مدرسه آيت الله مشكوة | ||
| + | مدرسه علميه مشكوة اولين مدرسه علمى خمينى شهر است كه توسط آيت الله حاج شيخ على مشكوة در زمان مرجعيت آيت الله العظمى آقا سيد ابوالحسن اصفهانى تأسيس گرديد و در زمان آيتاللهالعظمى بروجردى توسعه يافته است. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه علميه اماميه | ||
| + | مدرسه علميه اماميه خمينى شهر كه در محله [بار] فروشان اين شهر واقع است در حدود سال 1350 ه .ش تأسيس گرديد و داراى 13 حجره مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه حضرت حجت(عج) | ||
| + | مدرسه حضرت حجت(عج) در محله اندوان خمينى شهر واقع است و داراى ده حجره مىباشد. اين مدرسه در سال 1352 توسط آيت الله حاج آقا حسين خادمى و همكارى عدهاى ديگر ساخته شده است. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه علميه باقر العلوم عليهالسلام | ||
| + | مدرسه باقر العلوم عليهالسلام در محله آدِرْيان خمينى شهر، در سال 1392 ه .ق ساخته شده است. اين مدرسه در يك طبقه و داراى ده حجره مىباشد. | ||
| + | |||
| + | ـ خوانسار | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه مريم بيگم | ||
| + | مدرسه علميه مريم بيگم، در قرن يازدهم در دوره حكومت شاه سليمان صفوى در شهر خوانسار بنا شده است. اين مدرسه محل تحصيل بسيارى از آيات عظام و علما و فضلا بوده است. چهرههاى برجستهاى چون آيت الله العظمى حاج سيد محمدتقى خوانسارى، آيت الله العظمى حاج سيد احمد خوانسارى، آيت الله العظمى حاج سيد محمدرضا گلپايگانى و آيت الله حاج شيخ ابوالفضل خوانسارى در اين مدرسه مراحلى از تحصيل خود را گذراندهاند. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه علميه ميرباقرى | ||
| + | مدرسه علميه ميرباقرى به عنوان يكى از مدارس قديمى خوانسار، داراى قدمت دويست ساله است. مدرسه در سال 1232 ه .ق توسط شخصى به نام حاج مير باقر ساخته شده است. | ||
| + | در حال حاضر نيز مشغول فعاليت حوزوى است. اين مدرسه در محله دو راه در شهر خوانسار قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه ولىعصر(عج) | ||
| + | مدرسه علميه ولى عصر(عج) خوانسار به وسيله حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد مهدى ابن الرضا تأسيس گرديد و از سال 1357 ه .ش فعاليت درسى خود را آغاز كرد. اين مدرسه كه به نام حوزه علميه ولى عصر شهرت دارد، در خيابان شهداء خوانسار واقع است و از بخشهايى چون بخش ادارى، مدرسها، خوابگاه و محل سكونت مدرسين، خوابگاه و محل سكونت طلاب، خوابگاه متأهلين، كتابخانه و سالن غذاخورى تشكيل شده است. در اين مدرسه طلاب در رتبههاى درسى مقدمات، سطح متوسطه و عالى و دوره خارج تحصيل علم مىكنند. | ||
| + | |||
| + | ـ خورسگان | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام | ||
| + | مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام، يكى از مدارس شهر خوراسگان است كه توسط آيت الله آقاى حاج شيخ مرتضى مقتدائى، در سال 1361 اين مدرسه ساخته شد. | ||
| + | اين مدرسه داراى 55 حجره، سه مدرس، سه سالن بزرگ و نيز كتابخانه مىباشد. اين مدرسه داراى دو طبقه و در خيابان اباذر اين شهر واقع است. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه علميه خواهران | ||
| + | در شهر خوراسگان در جوار امامزاده ابوالعباس، يك حوزه علميه قرار دارد كه جمع زيادى از خواهران در آن به تحصيل علوم دينيه اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | ـ فريدن | ||
| + | مدرسه علميه منتظريه | ||
| + | مدرسه علميه منتظريه در شهر داران، مركز شهرستان فريدن، واقع است. | ||
| + | اين مدرسه در سال 1365، توسط حجت الاسلام و المسلمين سيد امين الله معين الدينى در دو طبقه ساخته شده است و طلاب آن در سطح مقدمات و متوسطه مشغول تحصيل مىباشند. | ||
| + | |||
| + | ـ گرگويه | ||
| + | مدرسه علميه دستجرد | ||
| + | مدرسه علميه دستجرد (يكى از روستاهاى بخش گركويه اصفهان)، در كنار امامزاده سلطان سعيد عليهالسلام ساخته شده و داراى دو طبقه با دوازده حجره و يك مدرس مىباشد. | ||
| + | |||
| + | ـ زرين شهر | ||
| + | مدرسه علميه زرين شهر | ||
| + | مدرسه علميه زرين شهر در سال 1325 ه .ش توسط حجت الاسلام و المسلمين آيت الله حاج شيخ محمود شريعت ريزى تأسيس شده است. | ||
| + | طلاب اين مدرسه در سطح مقدمات و سطح مشغول تحصيل مىباشند. | ||
| + | ـ زواره | ||
| + | مدرسه علميه زواره | ||
| + | مدرسه علميه زواره در حدود 160 سال قبل به وسيله حاج لطفعلى خان ترشيزى (كاشمرى) تأسيس شد. اين مدرسه سالها محل فعاليت علمى طلاب بوده است. | ||
| + | در سال 1300 ه .ش، در زمان حكومت پهلوى اول غصب گرديد و به صورت دبستان دولتى درآمد، اما در سال 1364 مجددا به حوزه علميه بازگردانده شد. اين مدرسه داراى هشت حجره مىباشد و در جوار امامزاده يحيى، در محله سرباز واقع است. | ||
| + | |||
| + | ـ سميرم | ||
| + | مدرسه علميه امام جعفر صادق عليهالسلام | ||
| + | مدرسه علميه امام جعفر صادق عليهالسلام در سال 1358 ه .ش در سميرم ساخته شده است. اين مدرسه داراى دو طبقه است و طلاب تا مقدمات و سطح در آن تحصيل مىكنند. | ||
| + | |||
| + | ـ شهرضا (قمشه) | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه حسينيه سادات | ||
| + | مدرسه حسينيهسادات شهرضا، در سال 1330 ه .ش تأسيس گرديد و سرپرستى آن به عهده آيتالله حاج سيدمهدى حجازى بوده است. آيتالله حجازى در اين مدرسه تدريس درس خارج فقه دارند و محل آن در خيابان ابوذر است. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) | ||
| + | مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) در سال 1350 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ غدير مميز تأسيس شده است. | ||
| + | در اين مدرسه طلاب در رتبههاى مقدمات، سطح متوسط و سطح عالى مشغول به تحصيل مىباشند. اين مدرسه در خيابان صاحب الزمان(عج) واقع است. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه اقدميه | ||
| + | مدرسه اقدميه در سال 1335 ه .ش زير نظر حجت الاسلام حاج شيخ نصرالله زارعان در محله فضل آباد شهرضا، در خيابان صاحب الزمان(عج) تأسيس گرديد. | ||
| + | طلاب اين مدرسه در رتبههاى مقدمات، سطح متوسط و عالى تحصيل مىنمايند. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه علميه امام حسين عليهالسلام | ||
| + | مدرسه علميه امام حسين عليهالسلام در سال 1354 ه .ش به همت حجت الاسلام حاج سيد علىاكبر قرشى در خيابان دكتر بهشتى شهرضا تأسيس شده است. اين مدرسه دو طبقه است و داراى پانزده حجره، دو سالن و يك مدرس مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 5ـ مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام (ويژه خواهران) | ||
| + | مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام در سال 1355 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ نعمت الله جعفرى تأسيس شده و محل تحصيل خواهران مشتاق علوم دينى است. | ||
| + | اين مدرسه در خيابان حكيم صهبا، كوى شفيع شهرضا واقع است. | ||
| + | |||
| + | 6ـ مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) | ||
| + | مدرسه علميه دار العلم صاحب الزمان(عج) شهرضا زير نظر حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ غدير على مميز تأسيس شده است. تعداد 250 حجره و سيصد واحد مسكونى در طرح آن وجود دارد كه پنج واحد آن به بهرهبردارى رسيده است. | ||
| + | |||
| + | 7ـ مدرسه حسينيه دهاقان | ||
| + | مدرسه علميه حسينيه در شهر دهاقان، 18 كيلومترى غرب شهرضا، واقع است. اين مدرسه در سال 1384 ه .ق به همت آقاى شيخ نعمت الله اسماعيلى تأسيس گرديده است. اين مدرسه در انتهاى بازار دهاقان، خيابان شهيد موسوى قرار دارد و داراى دو طبقه و پانزده حجره مىباشد. | ||
| + | |||
| + | ـ فلاورجان | ||
| + | مدرسه علميه فلاورجان | ||
| + | مدرسه علميه فلاورجان در مركز شهر قرار گرفته است و در سال 1361 ه .ش تأسيس شده است. اين مدرسه به دو قسمت مجزا تقسيم شده است. | ||
| + | يك قسمت آن به مردان و قسمت ديگر آن به زنان اختصاص دارد. اين مدرسه داراى دو طبقه و داراى هجده حجره و يك مدرس مىباشد. | ||
| + | |||
| + | ـ كاشان | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه سلطانى (امام) | ||
| + | مدرسه علميه سلطانى (امام) در سال 1229 ه .ق، در دوره حكومت فتح على شاه قاجار تأسيس شده است. اين مدرسه داراى 52 حجره، مدرس و كتابخانه بوده است. طلاب علوم دينيه در اين مدرسه دوره مقدمات، سطح متوسط، عالى و خارج را تحصيل مىنمايند. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه آقا بزرگ | ||
| + | مدرسه آقا بزرگ توسط حاج محمد تقى خانبان در دوره قاجاريه، قرن سيزدهم هجرى، ساخته شده است. | ||
| + | اين مدرسه يكى از ميراثهاى فرهنگى كاشان است و طلاب هم اكنون نيز در آن به فعاليتهاى درسى اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه ميان چال | ||
| + | مدرسه ميان چال در بازار بزرگ كاشان واقع است و عدهاى از طلاب در آن مشغول تحصيل مىباشند. اين بنا احتمالاً از دوره صفويه باقى مانده است. | ||
| + | آيتالله حاج آقا رضا مدنى كاشانى يكى از مدرسين اين مدرسه بوده است. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه مصطفويه | ||
| + | مدرسه مصطفويه يا درب يلان در سال 1236 هجرى به همت حاج مير محمدعلى كاشانى تأسيس گرديده است. اين مدرسه داراى دوازده حجره است و آيت الله حاج سيد محمدباقر مصطفوى كاشانى در سال 1366 ه .ش سرپرستى آن را بر عهده داشتهاند. | ||
| + | |||
| + | 5ـ مدرسه رزاقيه | ||
| + | مدرسه رزاقيه پس از سال 1192 ه .ق توسط عبدالرزاق خان در كاشان احداث گرديده است. | ||
| + | |||
| + | 6ـ مدرسه اعتمادى | ||
| + | مدرسه اعتمادى توسط آيت الله سيد عباس اعتمادى، يكى از مدرسين و علماء كاشان، تأسيس شده و جمعى از طلاب حوزه علميه در آن اشتغال به تحصيل دارند. | ||
| + | |||
| + | 7ـ مدرسه حاج محمد حسين تبريزى | ||
| + | مدرسه حاج محمد حسين تبريزى يكى از بناهاى رفيع و بلند كاشان به شمار مىرود و در نزديكى مدرسه ميان چال قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | 8ـ مدرسه علميه آيت الله يثربى | ||
| + | مدرسه علميه آيت الله يثربى در سال 1388 ه .ق توسط آيت الله حاج سيد مهدى يثربى تأسيس گرديده است. | ||
| + | در اين مدرسه دورههاى درسى از مقدمات تا سطح و خارج تدريس مىشود. مدرسه داراى 80 حجره مىباشد و در خيابان امام خمينى كاشان واقع است. مدرسه ولى عصر قمصر كاشان وابسته به اين مدرسه است. | ||
| + | |||
| + | 9ـ مكتب كوثر (خواهران) | ||
| + | مكتب كوثر مدرسهاى است وابسته به مدرسه آيت الله يثربى و در نزديكى آن قرار گرفته و به خواهران اختصاص دارد. اين مدرسه داراى هشت مدرس و شش حجره (خوابگاه) مىباشد. | ||
| + | |||
| + | 10ـ مدرسه علميه ولىعصر(عج) | ||
| + | مدرسه علميه ولىعصر(عج) در قمصر كاشان در چهار طبقه با پنجاه و پنج حجره و ده مدرس و يك كتابخانه تأسيس شده است. | ||
| + | طلاب دوره مقدمات و سطح متوسط را در اين مدرسه تحصيل مىنمايند. | ||
| + | |||
| + | ـ گلپايگان | ||
| + | مدرسه آيت الله گلپايگانى | ||
| + | مدرسه آيت الله گلپايگانى در سال 1362 ه .ش توسط آيت الله گلپايگانى ساخته شد. اين مدرسه سه طبقه است و داراى شصت حجره و ده مدرس بزرگ مىباشد. | ||
| + | اين مدرسه بسيار مجلل يكى از مراكز ديدنى شهر گلپايگان نيز به حساب مىآيد. مدرسه آيت الله گلپايگانى در خيابان شهيد مطهرى (گوگد) قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | ـ نايين | ||
| + | 1ـ مدرسه امامزاده | ||
| + | مدرسه امامزاده در جوار امامزاده سيد على بن ابراهيم بن موسى بن جعفر واقع است. اين مدرسه دو طبقه و داراى بيست حجره مىباشد. بانى آن را آيت الله نايينى مىدانند و تأسيس آن به حدود يكصد سال قبل مىرسد. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه علميه جعفرى | ||
| + | مدرسه علميه جعفرى يكى ديگر از مدارس نايين است كه در سال 1390 ه .ق توسط آيت الله جمال الدين نجفى نايينى تأسيس گشته و در خيابان امام واقع مىباشد. اين مدرسه داراى ده حجره است. | ||
| + | |||
| + | ـ نجف آباد | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه الحجة(عج) | ||
| + | مدرسه الحجة (حجتيه) يكى از مدارس علميه شهر نجف آباد است كه توسط آقاى شيخ ابراهيم رياضى و آيت الله حاج شيخ احمد حججى تأسيس گرديده است. | ||
| + | اين مدرسه دو طبقه است و داراى سى حجره و مدرس و كتابخانه است و رتبههاى درسى مقدمات، سطح و عالى در آن تدريس مىشود. اين مدرسه در خيابان امام اين شهر واقع است. | ||
| + | |||
| + | 2ـ مدرسه جامعة الامام المنتظر(عج) | ||
| + | مدرسه جامعة الامام المنتظر(عج) در خيابان منتظرى شمالى شهر نجف آباد واقع است. | ||
| + | اين مدرسه داراى سه طبقه است و در مجموع 180 حجره و چهار مدرس دارد. ساخت اين مدرسه در سال 1358 شروع شده است و بناى آن هنوز به اتمام نرسيده است. | ||
| + | |||
| + | 3ـ مدرسه علميه زهرائيه (خواهران) | ||
| + | مدرسه علميه زهرائيه در خيابان فردوسى شمالى نجف آباد واقع است و عدهاى از خواهران در آن به تحصيل علوم حوزوى اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | 4ـ مدرسه علميه فاطميه (خواهران) | ||
| + | مدرسه علميه فاطميه نجف آباد در خيابان امام، جنب مسجد جامع واقع است. در اين مدرسه عدهاى از خواهران به تحصيل علوم دينى اشتغال دارند. | ||
| + | |||
| + | ـ نطنز | ||
| + | 1ـ مدرسه علميه شهيد صدوقى | ||
| + | مدرسه علميه شهيد صدوقى نطنز، در نزديكى مسجد جامع قديم قرار دارد. اين مدرسه در زمان پهلوى اشغال شده و با تغيير ساختمان آن، به دبيرستان دخترانه تبديل شده است. پس از پيروزى انقلاب اين مدرسه به حوزه علميه بازگردانده شده است. | ||
| − | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
[[رده:مدارس دینی]] | [[رده:مدارس دینی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ اسفند ۱۳۹۰، ساعت ۰۶:۰۷
از آغاز دوران تاريخ اسلامى ايران، اصفهان پيوسته از مراكز علمى و فرهنگى ايران به شمار مىرفته است.
وجود چهرههاى درخشان علمى، تاريخى و ادبى مانند ابوالفرج اصفهانى، حافظ ابونعيم اصفهانى، راغب اصفهانى، صاحب بن عباد، علامه مجلسى و ديگر بزرگان، و نيز وجود مساجد كهن و مراكز متعدد علمى، نام اين شهر را از همان سدههاى نخستين در تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامى به عنوان «دارالعلم شرق» شهرت داده است.
اين شهر در قرن چهارم هجرى مركز حكومت شيعى مذهب آل زيار و آل بويه بوده است و از پرتو وجود وزراى دانشمندى چون صاحب بن عباد و ابوعلى سينا كه ساليانى چند كرسى وزارت و تدريس داشتهاند، مجمع فضلاء و دانشمندان بزرگ اسلامى گرديد.
با ظهور تركان سلجوقى در اصفهان، اين شهر به صورت يكى از مراكز مهم تبادل افكار و عقايد گوناگون و پايگاه عظيم علوم و معارف اسلامى قرار گرفت، به طورى كه دانش پژوهان از دورترين نقاط كشورهاى اسلامى براى كسب دانش به اين شهر روى مىآوردند.
سلجوقيان به همراه وزير دانشمند خود، خواجه نظام الملك، نظاميه اصفهان و مراكز متعدد علمى ديگرى مانند مدرسه ملك شاهى و مسجد جامع كنونى اصفهان را ايجاد كردند.
با ظهور دولت شيعى مذهب صفويه، مردم ايران به تشيع گرويدند و شهر اصفهان در بين سالهاى 1000 تا 1006 ه .ق به عنوان پايتخت ايران قرار گرفت.
در اين دوره مجددا شهر اصفهان به عنوان بزرگترين و معروفترين كانون علمى و فرهنگى ايران قرار گرفت و ركود علمى دوره ايلخانان و مغول جبران گرديد.
در دوره صفويه مدارس علمى متعددى مانند مدرسه چهارباغ (امام صادق عليهالسلام)، مسجد امام (شاه سابق) و ... ساخته شد و علماء و دانشمندان بزرگى مانند شيخ بهايى، ميرداماد، ملاصدرا، علامه مجلسى، ملا محسن فيض و ديگران در اين دوره پا به عرصه ظهور گذاشتند.
نخستين حوزه علميه شيعى را در اصفهان محددوم از اصحاب ائمه عليهمالسلام تشكيل دادهاند كه به منظور نشر احاديث ائمه اطهار عليهمالسلام شاگردانى را به دور خود گردآورده بودند.
از نخستين محدثان شيعى مىتوان از عبدالسلام اصفهانى از اصحاب امام باقر عليهالسلام و عثمان اصفهانى، عمر اصفهانى و محمد بن سليمان اصفهانى از اصحاب امام صادق عليهالسلام ياد نمود.
نخستين كرسى رسمى تدريس علوم اسلامى در اصفهان در زمان حكومت آلبويه به همت وزير دانشمند آن صاحب بن عباد (متوفى 385 ه .ق) تشكيل يافته است. صاحب بن عباد خود در مسجد جامع اصفهان داراى كرسى تدريس بود كه به صفه صاحب معروف بوده است.
با سقوط دولت آل بويه و آل زيار حوزه نوپاى شيعه از حركت باز نايستاد و مدارس مختلفى مانند مدرسه اوزن حسن، مدرسه جعفريه، دارالسياده، مدرسه سلطان بخت آغا و مدرسه شهشهان در دورههاى تاريخى مختلف نشان از حيات علمى حوزههاى شيعه در اصفهان در ميان جمعيت اكثريت اهل تسنن مىباشد.
حوزه علميه اصفهان در دوره صفويه
حوزه علميه اصفهان پس از انتقال پايتخت صفوى از قزوين به اصفهان، حيات ديگرى يافت و اصفهان به «دارالعلم شرق» لقب يافت. در دوره صفويه مدارس متعددى تأسيس و يا بازسازى شد و عالمان و فقيهان بزرگ شيعه به پايتخت صفويه (اصفهان) دعوت شدند. از عالمان بزرگى كه در دوره صفويه در برپايى و حفظ حوزه علميه اصفهان نقش قابل توجهاى ايفاء كردند مىتوان از: محقق كركى مشهور به محقق دوم، شيخ بهايى، آقا جمال خوانسارى، ملا عبدالله تسترى، محقق خوانسارى، مجلسى اول، مجلسى دوم، ميرفندرسكى و محقق سبزوارى ياد كرد.
از ويژگىهاى دوره صفويه تدريس مواد درسى مختلف، چون فقه، اصول، فلسفه، هيئت رياضيات، حديث، رجال و غيره مىباشد. فقهاء و بزرگانى كه از حوزههاى اين دوره برخاستهاند، آثار ارزشمند و متقنى از خود برجاى گذاشتهاند كه در دورههاى پيشين و پسين كمتر مىتوان نظير آن را ديد. از جمله آثار مهم اين دوره مىتوان از بحار الانوار (علامه مجلسى)، قبسات (ميرداماد)، كشف اللثام (فاضل هندى) و ... نام برد.
مدارس دينى در دوره صفويه
در دوره صفويه اهتمام زيادى به ساخت مدارس علميه صورت پذيرفت به طورى كه تنها در شهر اصفهان بالغ بر 96 مدرسه بنا گرديد كه 24 مدرسه از آنها هنوز پابرجاست.
برخى از مدارس باقى مانده از دوره صفويه عبارت است از:
نام مدرسه بانى ، سال بنا (ه .ق)نشانى امام صادق عليهالسلامسلطان حسين 1118 خيابان چهارباغ جلال يه جلالالدين محمد، پزشك1114خيابان احمدآباد شاه حسين صفوى جده بزرگجَده شاهعباس دوم 1050 بازار بزرگ اصفهان ذوالفقارــ950بازار بزرگ اصفهان، محله نيمآور شفيعيه1067محله دردشت، خيابان ابن سينا عربان(آيتالله خادمى)ــــنزديك بازارچه حسنآباد كاسهگرانميرمحمدمهدى حسنى1104نزديك ميدان قيام معروف به حكيم الملك مسجد حكيممحمدداود ملقب به تقربخان،1073ــ طبيب شاه عباس دوم ملا عبداللهشاهعباساولحدود 1030نزديك ميدان امام ميرزا حسينعزتنساءخانم1099بازارچه بيد آباد، جنب مدرسه سيد ناصريهــحدود 1020جنب مسجد امام نوريهميرزا نورالدينمحمد جابرىانصارى1064بازار بزرگ اصفهان نيمآورد (آور)زينب بيگم (زن حكيم الملك)حدود 1117ــ هارونيهدورمنش خان918جنب امامزاده هارون ولايت ساروتقىساروتقى وزير شاه صفى1053ــ و شاه عباس دوم
از ديگر مدارس به جاى مانده از اين دوره مىتوان از مدارس سليمانيه، علىقلىآقا، ميرزا تقى، خالصيه، حكيميه، حوابيگم، حاج شيخ محمدعلى، جده كوچك، امامزاده اسماعيل و ميرزا شاه حسين نام برد.
مدارس حوزه علميه اصفهان پس از دوره صفويه
حوزه علميه اصفهان پس از دوران درخشش خود در قرن يازدهم هجرى قمرى، با هجوم افغانها و سقوط حكومت صفوى دچار مشكلات و نابسامانىهاى فراوان گرديد و با ركود مواجه شد. به طورى كه در دوره 150 ساله حكومت صفويه 96 مدرسه بنا گرديده و در دورههاى بعد تنها يازده مدرسه بنا گرديده است.
از آن جمله، در دوره افشاريه تنها مدرسه «ميرزا مهدى» به وسيله ميرزا مهدى خان اشتهاردى از مستوفيان عهد نادرى بنا گرديد و در دوره زنديه، فعاليت در امر مدرسهسازى به چشم نمىخورد، اما در دوره قاجاريه حوزه علميه اصفهان از اين ركود تا حد بسيار زيادى خارج شد و مدارس متعددى مانند مدرسه صدر، مدرسه پا قلعه، مدرسه ركن الملك، مدرسه مسجد رحيم خان احداث گرديد.
در اين دوره بزرگترين مركز علمى اصفهان مدرسه صدر بود كه توسط محمدحسين خان صدر اصفهانى (صدر اعظم فتحعلى شاه) در نيمه دوم قرن سيزدهم بنا گرديد و شخصيتهاى نام آورى مانند: آيت الله شيخ عبدالحسين محلاتى (متوفى 1323 ه .ق)، حكيم نامدار جهانگير خان قشقايى (متوفى 1328 ه .ق)، حكيم و زاهد نامدار آخوند ملا محمد كاشى (متوفى 1333 ه .ق)، فقيه بزرگ ملا محمد حسين فشاركى (متوفى 1353 ه .ق)، سيد محمد نجف آبادى، سيد مير على نجف آبادى، آيت الله شيخ محمدرضا مسجد شاهى و ديگر بزرگان در آن به تدريس و تحصيل پرداختند.
در دوره حكومت رضاشاه فشارهاى متعددى بر حوزههاى علميه كشور از جمله حوزه علميه اصفهان وارد گرديد. بسيارى از طلاب حوزه مجبور به ترك تحصيل شدند و دروس حوزه علميه اصفهان به صورت نيمه تعطيل درآمد. برخى از مدارس مانند مدرسه چهارباغ، پس از تعطيلى، در دست حكومت قرار گرفت. در مدرسههاى دينى طلاب قادر به استفاده از لباس روحانيت نبودند.
در اين استان كه عالمان بسيارى زندگى مىكردند طلاب معمم به 700 نفر تقليل پيدا كرد و از ميان روحانيون اعم از مجتهدين، مدرسين، محدثين و ائمه جماعات در سطح استان تنها به 344 نفر جواز استفاده از لباس روحانيت داده شد.
با فرا رسيدن شهريور 1320 ه .ش و سقوط رضاشاه، فشار بر حوزهها كاهش پيدا كرد و مدارس علميه اصفهان رونقى نسبى يافت و مدرسين بزرگى مانند: حكيم نامدار آقا شيخ محمود مفيد (متوفاى 1382 ه .ق)، مجتهد بزرگوار آقا سيد علىاصغر مدرس (متوفاى 1395 ه .ق)، حاج شيخ على مشكوة (متوفاى 1410 ه .ق)، آيت الله حاج شيخ حسن صافى (متوفاى 1416 ه .ق)، آيت الله حاج سيد احمد فقيه امامى (1414 ه .ق) و ديگران به تدريس دروس مختلف پرداختهاند.
حوزه علميه اصفهان پس از انقلاب اسلامى
پس از انقلاب اسلامى تحولى چشمگير در حوزههاى علميه كشور و حوزه علميه اصفهان به وجود آمد و جوانان بىشمارى به اين حوزه روى آوردند. اين استقبال فراوان موجب گرديد تا زعماى حوزه علميه اصفهان به برنامه ريزى جديدى با توجه به نيازهاى فراوان جامعه بپردازند.
هم اكنون بالغ بر 23 مدرسه علميه در حوزه علميه اصفهان به تربيت علوم دينى اشتغال دارند. مركز اين مدارس، «مدرسه صدر» واقع در بازار مىباشد و 3500 طلبه در اين حوزه با مديريت حضرت آيت الله مظاهرى به فعاليت درسى اشتغال دارند.
برخى از مدارس، تحت برنامه حوزه علميه اصفهان و برخى ديگر مستقل مىباشند.
مدارس تحت برنامه عبارتند از: مدرسه ذوالفقار، مدرسه دارالحكمه، مدرسه امام صادق عليهالسلام، مدرسه جد بزرگ، مدرسه امام هادى عليهالسلام (الهادى).
حوزه علميه اصفهان علاوه بر تحت پوشش قرار دادن مدارس شهرستان اصفهان، مدارس دينى برخى از شهرستانهاى استان از قبيل: شاهين شهر، فلاورجان، خمينى شهر، فولاد شهر و درچه را نيز تحت پوشش برنامه درسى خود قرار داده است.
ساير مدارس استان تحت پوشش حوزه علميه قم مىباشند كه تعداد آنها به 14 مدرسه مىرسد.
اين مدارس عبارتند از:
اميرالمؤمنين (آران و بيدگل)، مشكوة (خمينى شهر)، آيت الله علوى (خوانسار)، امام صادق عليهالسلام (خوراسگان)، كل مدارس (شهرضا)، ولى عصر(عج) (قمصر)، آيت الله يثربى (كاشان)، آيت الله مدنى (كاشان)، دارالعلم (كاشان)، مصطفويه (كاشان)، امام خمينى(ره) (كاشان)، امام محمدتقى عليهالسلام (مباركه)، جعفرى (نائين)، جامعة الامام المنتظر(عج) (نجف آباد). علاوه بر اين، در اصفهان مدارسى نيز به صورت مستقل اداره مىشوند.
اين مدارس عبارتند از:
ـ صدر خواجو، ـ باقريه، ـ محموديه، ـ الغدير، ـ نيمآور، ـ آيت الله خادمى، ـ ملا عبدالله، ـ جد كوچك، ـ كاسهگران، ـ ميرزا حسينى، ـ شفيعيه، ـ خالصيه.
مدارس تأسيس شده پس از انقلاب اسلامى
1ـ مدرسه اميرالمؤمنين عليهالسلام در سال 1400 ه .ق به همت حجت الاسلام و المسلمين آقاى حاج سيد نورالدين جعفريان بنا گرديد. مدرسه فوق در دو طبقه و داراى 80 حجره مىباشد.
2ـ مدرسه الغدير در سال 1405 ه .ق به صورت مدرسه در آمده است و در اختيار حوزه علميه قرار گرفته است. مساحت اين مدرسه 2400 متر مىباشد.
3ـ مدرسه باقر العلوم عليهالسلام در سال 1405 ه .ق به همت آيت الله سيد كمال فقيه ايمانى تأسيس گرديده است. اين مدرسه در دو طبقه و داراى 25 حجره مىباشد.
4ـ مدرسه محموديه در سال 1415 ه .ق به همت آقاى حاج محمود صفاكار (از نيكوكاران اصفهان) و زير نظر آيت الله حاج سيد حسن فقيه امامى در سه طبقه بنا شده است.
5ـ مدرسه جواديه مدرسه جواديه، مدرسهاى است متصل به مدرسه محموديه كه در اصل منزل مسكونى بوده و با تغييراتى به صورت مدرسه درآمده است. اين مدرسه وابسته به مدرسه ذوالفقار مىباشد.
حوزه علميه خواهران اصفهان بهخاطرجايگاه علمىاش،ازديربازموردتوجه دانشپژوهانازتمامىنقاط ايران بوده است و مردان و زنان بسيارى به دانش اندوزى در اين خطه پرداختهاند.
وجود زنان محدثه و فاضله در ميان زنان اين منطقه مانند: بنتالمنشار، امشمس اصفهانى، امهانى (عفيفه اصفهانى)، آمنهبيگم (دختر مجلسى)، بانو امين (مجتهده اصفهانى) و زنان ديگر نشان از توجه بانوان اصفهان به علوم اسلامى است.
سيستم فراگيرى علوم اسلامى در گذشته بدين گونه بوده است كه اين بانوان در نزد محارم خود و يا عالمان و فقيهان ديگر با سختىهاى فراوان به تحصيل مىپرداختند.
اما در سالهاى اخير (1344 ه .ش)، به همت حاجيه خانم امين (بانو، مجتهده ايرانى) اولين مركز تحصيل و تربيت علوم اسلامى براى بانوان تأسيس گرديد و آيات و مدرسين بزرگى مانند حاج سيد حسين فقيه امامى و حاج شيخ محمود شريعت ريزى با تدريس خود در اين مدارس به اين حركت تداوم و پشتوانه بخشيدند.
برنامه درسى حوزههاى علميه خواهران
در حوزههاى علميه خواهران پايههاى درسى متعددى تدريس مىشود. در كنار تدريس علوم مرسوم حوزوى، دروس ديگرى نيز مانند تفسير، عقايد، اخلاق، تاريخ اسلام و ... تدريس مىشود. تدريس علوم حوزوى در حوزه علميه خواهران از سطح مقدمات تا دوره سطح عالى (كفايه) برقرار مىباشد. برخى از بانوان نيز به درس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.
درسهاى فلسفه از قبيل بداية الحكمة و نهاية الحكمه به صورت عمومى و ساير كتب فلسفى مانند منظومه و اسفار نيز به صورت خصوصى تدريس مىشود.
مدارس ويژه خواهران
1ـ مكتب فاطمه عليهاالسلام مكتب فاطمه در سال 1344 ه .ش با همت حاجيه خانم امين (بانو، مجتهده ايرانى) و به سرپرستى خانم همايونى از زنان فاضله تأسيس گرديده است. اين مكتب اولين مدرسهاى است كه براى تعليم و تربيت دينى بانوان در اصفهان بنا گرديده است. در اين مدرسه مدرسان بزرگى مانند آيت الله امامى و شريعت ريزى تدريس مىكردهاند و حاجيه خانم امين نيز خود به تدريس اخلاق و تفسير در اين مدرسه اشتغال داشت.
اين مدرسه در سالهاى خفقان و ستم شاهى كه سعى بر اشاعه فرهنگ مبتذل در جامعه داشت، نقش قابل توجهى در حفظ فرهنگ اسلامى در ميان بانوان داشته است.
در اين مدرسه پايههاى مختلف درسى از مقدمات تا كفاية الاصول، تدريس مىشده است و بانوان فاضله و پرهيزكارى كه از تربيت شدگان مكتب حاجيه خانم امين بودهاند، برخاستهاند. مكتب حضرت فاطمه عليهاالسلامدر مجاورت مسجد سيد قرار دارد.
2ـ مكتب حضرت زينب عليهاالسلام مكتب حضرت زينب در سال 1354 ه .ش زير نظر آيت الله حاج شيخ محمود شريعت ريزى تأسيس گرديد. سرپرستى مدرسه با خانم زهره مدرس (از خاندان علمى مدرس) مىباشد.
در اين مدرسه سطوح مختلف از مقدمات تا عالى نظير رسايل، مكاسب، كفايه و شرح منظومه تدريس مىشود. در حال حاضر نزديك به صد نفر در اين مدرسه به تحصيل اشتغال دارند.
مدرسه در دروازه دولت مقابل درمانگاه قاندى قرار دارد.
3ـ مدرسه الزهراء عليهاالسلام مدرسه الزهراء عليهاالسلام در سال 1358 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين سيد مرتضى هاشمى تأسيس گرديده است و خانم ميرشفيعى مديريت مدرسه را بر عهده دارند.
در اين مدرسه دروس مختلف از مقدمات تا سطوح عاليه تدريس مىشود و تعداد طالبان دانش در اين مدرسه بيش از صد نفر است. اين مدرسه در كنار مسجد امام جعفر صادق عليهالسلام در خيابان صائب قرار دارد.
4ـ مدرسه النفيسه مدرسه نفيسه به وسيله مؤسسين موسسه دينى احمديه تأسيس گرديده است. در اين مدرسه دروس سطح تدريس مىشود. كتابخانه مدرسه داراى پانزده هزار جلد كتاب مىباشد و حدود هفتاد نفر در اين مدرسه به تحصيل علوم دينى اشتغال دارند.
اين مدرسه در كوى شيخ ابو مسعود نزديك بيت مرحوم آيت الله خادمى قرار دارد.
5ـ مدرسه كتابخانه اميرالمؤمنين عليهالسلام در كتابخانه اميرالمؤمنين عليهالسلام واقع در خيابان احمدآباد، دروس علوم حوزوى براى بانوان در سطحهاى مختلف تدريس مىشود و به اين ترتيب، در اين مكان، مدرسهاى براى بانوان شكل گرفته است.
برنامههاى درسى حوزه برادران
پيرامون سطح تحصيلات حوزوى و سطح آموزش در مدارس اين شهرستان مىتوان گفت برنامه آموزشى اين مدارس مطابق با دستورالعملى است كه از سوى شوراى برنامهريزى حوزه علميه اصفهان و زير نظر نماينده ولى فقيه، حضرت آيت الله مظاهرى تدوين و ابلاغ مىشود.
در اغلب مدارس تحت برنامه، خدمات گوناگون رفاهى و بهداشتى مانند غذا، خوابگاه، سرويسهاى بهداشتى، نوشتافزار و شهريه ارائه مىشود.
راجع به برنامههاى درسى مىتوان گفت از ابتدا كه فرد با مدرك سوم راهنمايى يا ديپلم پذيرفته مىشود دروسى مانند ادبيات فارسى، سيوطى، مغنى، هدايه و عوامل، منطق و عقايد و دروس حوزوى مرحله سطح و درس خارج فقه و اصول نيز در برنامههاى درسى قرار دارند. علاوه بر آن برنامههاى درسى به شكلى است كه روزانه درسهايى در رشتههاى فقه و اصول، تفسير، عقايد، حديث، نهجالبلاغه، تعليم و تجويد و حفظ قرآن، نحو، صرف، معانى، بيان، بديع، منطق، فلسفه، بررسى جامعه و تاريخ تشكيل مىشود و دركل برنامههاى درسى مفيدى ارائه مىشود.
برنامههاى درسى حوزه علميه خواهران در مدارس دينى خواهران حداكثر رتبه درسى تا شرح لمعه و اصول فقه و منظومه مىباشد و تعداد نفرات تحصيل كننده در نوسان مىباشند. علاوه بر آن، جلسات درسى حوزه ويژه خواهران در حسينيهها و منازل افراد خيّر نيز تشكيل مىشود كه جزء مراكز درسى به حساب نمىآيند و كسانى هستند كه بدين صورت مراحل تحصيلى را گذراندهاند و حتى برخى رسائل، مكاسب، كفايهالاصول و كتب درسى فلسفه را نيز خواندهاند و از مفاخر شهر اصفهان به شمار مىروند.
عدهاى از همسران و يا دختران علما به شكل خصوصى، مراحل تحصيلى را در محضر آنان مىگذرانند كه خود گامى مؤثر در اين زمينه خواهد بود.
مدرسين حوزه علميه اصفهان در دوره معاصر
درس خارج فقه و اصول
ـ آيت الله حسن صافى اصفهانى ـ آيت الله سيد جلال الدين طاهرى ـ آيت الله سيد محمد على صادقى ـ آيت الله سيد حسن فقيه ايمانى ـ آيت الله محمد كلباسى ـ آيت الله محمد ناصرى ـ آيت الله حيدر على محقق ـ آيت الله سيد حسن مدرس ـ آيت الله عباسعلى روحانى ـ آيت الله خادمى ـ آيت الله مظاهرى ـ آيت الله رحيميان ـ آيت الله احمد زاهد پور نجفى ـ آيت الله ابوالقاسم انصارى ـ آيت الله سيد مصطفى شريعتى درچهاى ـ آيت الله محمد تقى مجلسى ـ آيت الله سيد مجتبى مير صادقى ـ حجت الاسلام رضا يزدى ـ حجت الاسلام سيد حجت موحد ابطحى
دروس سطح
ـ حجت الاسلام محمود شريعت ريزى ـ حجت الاسلام محمد حكيمالهى ـ حجت الاسلام سيد كمال الدين فقيه ايمانى ـ حجت الاسلام على اكبر فقيه ـ حجت الاسلام مهدى مظاهرى ـ حجت الاسلام رمضانعلى جان نثارى ـ حجت الاسلام مهدى اجلوئيان ـ حجت الاسلام مهدى فقيه ايمانى ـ حجت الاسلام محمد على ابراهيمى ـ حجت الاسلام محمد مخروئيه ـ حجت الاسلام رمضانعلى املائى ـ حجت الاسلام محمد على اژهاى ـ حجت الاسلام رئوف حق پرست ـ حجت الاسلام عليرضا منتظر القائم ـ حجت الاسلام مختار ظهيرى ـ حجت الاسلام سيد مرتضى موحد ابطحى ـ حجت الاسلام محمد رضا نظرى ـ حجت الاسلام على مير حيدرى ـ حجت الاسلام ضياء فقيه ـ حجت الاسلام سيد محمد صادقى ـ حجت الاسلام سيد محمد فقيه ايمانى ـ حجت الاسلام سيد محمد على هاشمزاده ـ حجت الاسلام محمد محقق دولت آبادى ـ حجت الاسلام محمود صادقى ـ حجت الاسلام محمد روضاتى ـ حجت الاسلام سيد رضا كلاهدوزان ـ حجت الاسلام سيد مجتبى مير صادقى ـ حجت الاسلام حسن منصورزاده ـ حجت الاسلام مهدى علىنيا ـ حجت الاسلام سيد باقر علوى ـ حجت الاسلام سيد محمد على بهشتى نژاد ـ حجت الاسلام محمد باقر نبوى ـ حجت الاسلام جعفر آزاد منش ـ حجت الاسلام اكبر زارعان ـ حجت الاسلام محمود فقهى ـ حجت الاسلام سيد حسن حسينى ـ حجت الاسلام سيد على جزائرى ـ حجت الاسلام محمد رضا نظرى ـ حجت الاسلام مصطفى بهرهمند ـ حجت الاسلام سيد على موسوى ـ حجت الاسلام باقر امامى ـ حجت الاسلام عبد الرحمان سخاوتى ـ حجت الاسلام براتعلى سعيدى ـ حجت الاسلام سيد حسن مهاجر ـ حجت الاسلام على محمد گلپايگانى ـ حجت الاسلام سيد ابوالحسن مهدوى ـ حجت الاسلام على عبوديت ـ حجت الاسلام محمد تقى سنائى ـ حجت الاسلام حسين نصر ـ حجت الاسلام سيد جواد روحانى ـ حجت الاسلام عباسعلى انصارى ـ حجت الاسلام حسينى ـ حجت الاسلام حبيب الله فضائلى ـ حجت الاسلام معمار منتظريين و ...
مدارس علميه توابع اصفهان
در بسيارى از شهرهاى استان اصفهان از ديرباز مدارس علميهاى وجود داشته كه هر كدام داراى آثار و بركات علمى و دينى قابل توجه بودهاند و بسيارى از شخصيتهاى علمى ـ مذهبى شيعه از اين حوزهها برخاستهاند.
ـ اردستان در شهرستان اردستان سه مدرسه قديمى و يك مدرسه جديد التأسيس به شرح زير وجود دارد:
1ـ مدرسه حاج سيد نورالدين مدرسه حاج سيد نورالدين در شمال غربى مسجد جامع اردستان واقع است و به همت مرحوم حاج حسين نورالدين اردستانى در سال 1069 ه .ش تأسيس شده است. در زمان مرجعيت آيت الله بروجردى و آيت الله گلپايگانى مدرسهاى بسيار فعال بود و فعاليتهاى زيادى در مبارزه با فرقههاى گمراه و نيز احياء دين انجام داده است ولى در حال حاضر فعاليت حوزوى در آن انجام نمىشود.
2ـ مدرسه طاهريه مدرسه طاهريه يكى ديگر از مدارس قديمى شهرستان بوده كه به دست ميرزا محمدطاهر اردستانى ساخته شده و در دوره حكومت پهلوى دوم تخريب، و تبديل به مدرسه دولتى گرديد.
3ـ مدرسه علميه جديد مدرسهاى در سال 1365 ه .ش به همت سازمان اوقاف و امور خيريه و امام جمعه اردستان تأسيس شده است. اين مدرسه دو طبقه و داراى بيست حجره و دو مدرس است.
4ـ مدرسه حاج ميرزا على مدرسهاى نيز در روستاى كچومثقال از توابع اردستان، توسط مرحوم حاج ميرزا على طبائى تأسيس شده است. اين مدرسه در كنار حسينيه و مسجد محل مىباشد. در دوره خفقان حكومت پهلوى كه اكثر حوزهها به تعطيلى كشيده شده بود، اين حوزه به علت دور افتادگى تعطيل نگرديد و به فعاليت حوزوى خود ادامه داد، اما در حال حاضر فعاليت درسى ندارد.
ـ خمينى شهر 1ـ مدرسه آيت الله مشكوة مدرسه علميه مشكوة اولين مدرسه علمى خمينى شهر است كه توسط آيت الله حاج شيخ على مشكوة در زمان مرجعيت آيت الله العظمى آقا سيد ابوالحسن اصفهانى تأسيس گرديد و در زمان آيتاللهالعظمى بروجردى توسعه يافته است.
2ـ مدرسه علميه اماميه مدرسه علميه اماميه خمينى شهر كه در محله [بار] فروشان اين شهر واقع است در حدود سال 1350 ه .ش تأسيس گرديد و داراى 13 حجره مىباشد.
3ـ مدرسه علميه حضرت حجت(عج) مدرسه حضرت حجت(عج) در محله اندوان خمينى شهر واقع است و داراى ده حجره مىباشد. اين مدرسه در سال 1352 توسط آيت الله حاج آقا حسين خادمى و همكارى عدهاى ديگر ساخته شده است.
4ـ مدرسه علميه باقر العلوم عليهالسلام مدرسه باقر العلوم عليهالسلام در محله آدِرْيان خمينى شهر، در سال 1392 ه .ق ساخته شده است. اين مدرسه در يك طبقه و داراى ده حجره مىباشد.
ـ خوانسار 1ـ مدرسه علميه مريم بيگم مدرسه علميه مريم بيگم، در قرن يازدهم در دوره حكومت شاه سليمان صفوى در شهر خوانسار بنا شده است. اين مدرسه محل تحصيل بسيارى از آيات عظام و علما و فضلا بوده است. چهرههاى برجستهاى چون آيت الله العظمى حاج سيد محمدتقى خوانسارى، آيت الله العظمى حاج سيد احمد خوانسارى، آيت الله العظمى حاج سيد محمدرضا گلپايگانى و آيت الله حاج شيخ ابوالفضل خوانسارى در اين مدرسه مراحلى از تحصيل خود را گذراندهاند.
2ـ مدرسه علميه ميرباقرى مدرسه علميه ميرباقرى به عنوان يكى از مدارس قديمى خوانسار، داراى قدمت دويست ساله است. مدرسه در سال 1232 ه .ق توسط شخصى به نام حاج مير باقر ساخته شده است. در حال حاضر نيز مشغول فعاليت حوزوى است. اين مدرسه در محله دو راه در شهر خوانسار قرار دارد.
3ـ مدرسه علميه ولىعصر(عج) مدرسه علميه ولى عصر(عج) خوانسار به وسيله حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد مهدى ابن الرضا تأسيس گرديد و از سال 1357 ه .ش فعاليت درسى خود را آغاز كرد. اين مدرسه كه به نام حوزه علميه ولى عصر شهرت دارد، در خيابان شهداء خوانسار واقع است و از بخشهايى چون بخش ادارى، مدرسها، خوابگاه و محل سكونت مدرسين، خوابگاه و محل سكونت طلاب، خوابگاه متأهلين، كتابخانه و سالن غذاخورى تشكيل شده است. در اين مدرسه طلاب در رتبههاى درسى مقدمات، سطح متوسطه و عالى و دوره خارج تحصيل علم مىكنند.
ـ خورسگان 1ـ مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام، يكى از مدارس شهر خوراسگان است كه توسط آيت الله آقاى حاج شيخ مرتضى مقتدائى، در سال 1361 اين مدرسه ساخته شد. اين مدرسه داراى 55 حجره، سه مدرس، سه سالن بزرگ و نيز كتابخانه مىباشد. اين مدرسه داراى دو طبقه و در خيابان اباذر اين شهر واقع است.
2ـ مدرسه علميه خواهران در شهر خوراسگان در جوار امامزاده ابوالعباس، يك حوزه علميه قرار دارد كه جمع زيادى از خواهران در آن به تحصيل علوم دينيه اشتغال دارند.
ـ فريدن مدرسه علميه منتظريه مدرسه علميه منتظريه در شهر داران، مركز شهرستان فريدن، واقع است. اين مدرسه در سال 1365، توسط حجت الاسلام و المسلمين سيد امين الله معين الدينى در دو طبقه ساخته شده است و طلاب آن در سطح مقدمات و متوسطه مشغول تحصيل مىباشند.
ـ گرگويه مدرسه علميه دستجرد مدرسه علميه دستجرد (يكى از روستاهاى بخش گركويه اصفهان)، در كنار امامزاده سلطان سعيد عليهالسلام ساخته شده و داراى دو طبقه با دوازده حجره و يك مدرس مىباشد.
ـ زرين شهر مدرسه علميه زرين شهر مدرسه علميه زرين شهر در سال 1325 ه .ش توسط حجت الاسلام و المسلمين آيت الله حاج شيخ محمود شريعت ريزى تأسيس شده است. طلاب اين مدرسه در سطح مقدمات و سطح مشغول تحصيل مىباشند. ـ زواره مدرسه علميه زواره مدرسه علميه زواره در حدود 160 سال قبل به وسيله حاج لطفعلى خان ترشيزى (كاشمرى) تأسيس شد. اين مدرسه سالها محل فعاليت علمى طلاب بوده است. در سال 1300 ه .ش، در زمان حكومت پهلوى اول غصب گرديد و به صورت دبستان دولتى درآمد، اما در سال 1364 مجددا به حوزه علميه بازگردانده شد. اين مدرسه داراى هشت حجره مىباشد و در جوار امامزاده يحيى، در محله سرباز واقع است.
ـ سميرم مدرسه علميه امام جعفر صادق عليهالسلام مدرسه علميه امام جعفر صادق عليهالسلام در سال 1358 ه .ش در سميرم ساخته شده است. اين مدرسه داراى دو طبقه است و طلاب تا مقدمات و سطح در آن تحصيل مىكنند.
ـ شهرضا (قمشه) 1ـ مدرسه علميه حسينيه سادات مدرسه حسينيهسادات شهرضا، در سال 1330 ه .ش تأسيس گرديد و سرپرستى آن به عهده آيتالله حاج سيدمهدى حجازى بوده است. آيتالله حجازى در اين مدرسه تدريس درس خارج فقه دارند و محل آن در خيابان ابوذر است.
2ـ مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) در سال 1350 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ غدير مميز تأسيس شده است. در اين مدرسه طلاب در رتبههاى مقدمات، سطح متوسط و سطح عالى مشغول به تحصيل مىباشند. اين مدرسه در خيابان صاحب الزمان(عج) واقع است.
3ـ مدرسه علميه اقدميه مدرسه اقدميه در سال 1335 ه .ش زير نظر حجت الاسلام حاج شيخ نصرالله زارعان در محله فضل آباد شهرضا، در خيابان صاحب الزمان(عج) تأسيس گرديد. طلاب اين مدرسه در رتبههاى مقدمات، سطح متوسط و عالى تحصيل مىنمايند.
4ـ مدرسه علميه امام حسين عليهالسلام مدرسه علميه امام حسين عليهالسلام در سال 1354 ه .ش به همت حجت الاسلام حاج سيد علىاكبر قرشى در خيابان دكتر بهشتى شهرضا تأسيس شده است. اين مدرسه دو طبقه است و داراى پانزده حجره، دو سالن و يك مدرس مىباشد.
5ـ مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام (ويژه خواهران) مدرسه علميه امام صادق عليهالسلام در سال 1355 ه .ش به همت حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ نعمت الله جعفرى تأسيس شده و محل تحصيل خواهران مشتاق علوم دينى است. اين مدرسه در خيابان حكيم صهبا، كوى شفيع شهرضا واقع است.
6ـ مدرسه علميه صاحب الزمان(عج) مدرسه علميه دار العلم صاحب الزمان(عج) شهرضا زير نظر حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ غدير على مميز تأسيس شده است. تعداد 250 حجره و سيصد واحد مسكونى در طرح آن وجود دارد كه پنج واحد آن به بهرهبردارى رسيده است.
7ـ مدرسه حسينيه دهاقان مدرسه علميه حسينيه در شهر دهاقان، 18 كيلومترى غرب شهرضا، واقع است. اين مدرسه در سال 1384 ه .ق به همت آقاى شيخ نعمت الله اسماعيلى تأسيس گرديده است. اين مدرسه در انتهاى بازار دهاقان، خيابان شهيد موسوى قرار دارد و داراى دو طبقه و پانزده حجره مىباشد.
ـ فلاورجان مدرسه علميه فلاورجان مدرسه علميه فلاورجان در مركز شهر قرار گرفته است و در سال 1361 ه .ش تأسيس شده است. اين مدرسه به دو قسمت مجزا تقسيم شده است. يك قسمت آن به مردان و قسمت ديگر آن به زنان اختصاص دارد. اين مدرسه داراى دو طبقه و داراى هجده حجره و يك مدرس مىباشد.
ـ كاشان 1ـ مدرسه علميه سلطانى (امام) مدرسه علميه سلطانى (امام) در سال 1229 ه .ق، در دوره حكومت فتح على شاه قاجار تأسيس شده است. اين مدرسه داراى 52 حجره، مدرس و كتابخانه بوده است. طلاب علوم دينيه در اين مدرسه دوره مقدمات، سطح متوسط، عالى و خارج را تحصيل مىنمايند.
2ـ مدرسه آقا بزرگ مدرسه آقا بزرگ توسط حاج محمد تقى خانبان در دوره قاجاريه، قرن سيزدهم هجرى، ساخته شده است. اين مدرسه يكى از ميراثهاى فرهنگى كاشان است و طلاب هم اكنون نيز در آن به فعاليتهاى درسى اشتغال دارند.
3ـ مدرسه علميه ميان چال مدرسه ميان چال در بازار بزرگ كاشان واقع است و عدهاى از طلاب در آن مشغول تحصيل مىباشند. اين بنا احتمالاً از دوره صفويه باقى مانده است. آيتالله حاج آقا رضا مدنى كاشانى يكى از مدرسين اين مدرسه بوده است.
4ـ مدرسه مصطفويه مدرسه مصطفويه يا درب يلان در سال 1236 هجرى به همت حاج مير محمدعلى كاشانى تأسيس گرديده است. اين مدرسه داراى دوازده حجره است و آيت الله حاج سيد محمدباقر مصطفوى كاشانى در سال 1366 ه .ش سرپرستى آن را بر عهده داشتهاند.
5ـ مدرسه رزاقيه مدرسه رزاقيه پس از سال 1192 ه .ق توسط عبدالرزاق خان در كاشان احداث گرديده است.
6ـ مدرسه اعتمادى مدرسه اعتمادى توسط آيت الله سيد عباس اعتمادى، يكى از مدرسين و علماء كاشان، تأسيس شده و جمعى از طلاب حوزه علميه در آن اشتغال به تحصيل دارند.
7ـ مدرسه حاج محمد حسين تبريزى مدرسه حاج محمد حسين تبريزى يكى از بناهاى رفيع و بلند كاشان به شمار مىرود و در نزديكى مدرسه ميان چال قرار دارد.
8ـ مدرسه علميه آيت الله يثربى مدرسه علميه آيت الله يثربى در سال 1388 ه .ق توسط آيت الله حاج سيد مهدى يثربى تأسيس گرديده است. در اين مدرسه دورههاى درسى از مقدمات تا سطح و خارج تدريس مىشود. مدرسه داراى 80 حجره مىباشد و در خيابان امام خمينى كاشان واقع است. مدرسه ولى عصر قمصر كاشان وابسته به اين مدرسه است.
9ـ مكتب كوثر (خواهران) مكتب كوثر مدرسهاى است وابسته به مدرسه آيت الله يثربى و در نزديكى آن قرار گرفته و به خواهران اختصاص دارد. اين مدرسه داراى هشت مدرس و شش حجره (خوابگاه) مىباشد.
10ـ مدرسه علميه ولىعصر(عج) مدرسه علميه ولىعصر(عج) در قمصر كاشان در چهار طبقه با پنجاه و پنج حجره و ده مدرس و يك كتابخانه تأسيس شده است. طلاب دوره مقدمات و سطح متوسط را در اين مدرسه تحصيل مىنمايند.
ـ گلپايگان مدرسه آيت الله گلپايگانى مدرسه آيت الله گلپايگانى در سال 1362 ه .ش توسط آيت الله گلپايگانى ساخته شد. اين مدرسه سه طبقه است و داراى شصت حجره و ده مدرس بزرگ مىباشد. اين مدرسه بسيار مجلل يكى از مراكز ديدنى شهر گلپايگان نيز به حساب مىآيد. مدرسه آيت الله گلپايگانى در خيابان شهيد مطهرى (گوگد) قرار دارد.
ـ نايين 1ـ مدرسه امامزاده مدرسه امامزاده در جوار امامزاده سيد على بن ابراهيم بن موسى بن جعفر واقع است. اين مدرسه دو طبقه و داراى بيست حجره مىباشد. بانى آن را آيت الله نايينى مىدانند و تأسيس آن به حدود يكصد سال قبل مىرسد.
2ـ مدرسه علميه جعفرى مدرسه علميه جعفرى يكى ديگر از مدارس نايين است كه در سال 1390 ه .ق توسط آيت الله جمال الدين نجفى نايينى تأسيس گشته و در خيابان امام واقع مىباشد. اين مدرسه داراى ده حجره است.
ـ نجف آباد 1ـ مدرسه علميه الحجة(عج) مدرسه الحجة (حجتيه) يكى از مدارس علميه شهر نجف آباد است كه توسط آقاى شيخ ابراهيم رياضى و آيت الله حاج شيخ احمد حججى تأسيس گرديده است. اين مدرسه دو طبقه است و داراى سى حجره و مدرس و كتابخانه است و رتبههاى درسى مقدمات، سطح و عالى در آن تدريس مىشود. اين مدرسه در خيابان امام اين شهر واقع است.
2ـ مدرسه جامعة الامام المنتظر(عج) مدرسه جامعة الامام المنتظر(عج) در خيابان منتظرى شمالى شهر نجف آباد واقع است. اين مدرسه داراى سه طبقه است و در مجموع 180 حجره و چهار مدرس دارد. ساخت اين مدرسه در سال 1358 شروع شده است و بناى آن هنوز به اتمام نرسيده است.
3ـ مدرسه علميه زهرائيه (خواهران) مدرسه علميه زهرائيه در خيابان فردوسى شمالى نجف آباد واقع است و عدهاى از خواهران در آن به تحصيل علوم حوزوى اشتغال دارند.
4ـ مدرسه علميه فاطميه (خواهران) مدرسه علميه فاطميه نجف آباد در خيابان امام، جنب مسجد جامع واقع است. در اين مدرسه عدهاى از خواهران به تحصيل علوم دينى اشتغال دارند.
ـ نطنز 1ـ مدرسه علميه شهيد صدوقى مدرسه علميه شهيد صدوقى نطنز، در نزديكى مسجد جامع قديم قرار دارد. اين مدرسه در زمان پهلوى اشغال شده و با تغيير ساختمان آن، به دبيرستان دخترانه تبديل شده است. پس از پيروزى انقلاب اين مدرسه به حوزه علميه بازگردانده شده است.
