|
|
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | در گذشته از پيروان مذاهب ديگر بيش از همه ارمنىها در اردبيل زندگى مىكردند و محله مخصوص داشتند كه به نام آنها ارمنستان خوانده مىشد و اين محله، كه كليساى كهنه و متروك ارمنيها در آن واقع است، امروز نيز به همان نام معروف است.
| + | [[رده:حذفیات]] |
| − | | + | |
| − | ارمنىهاى اردبيل با ديگران با مهربانى و احترام زندگى مىكردند. شغل بيشتر آنها تجارت و صنعتگرى و طبابت بود.
| + | |
| − | | + | |
| − | در اواخر حكومت قاجار و با از بين رفتن موقعيت خاص تجارتى اردبيل آنها نيز از اين شهر مهاجرت كردند و امروزه هيچ ارمنى در اردبيل زندگى نمىكند.
| + | |
| − | | + | |
| − | كليميان هم در اردبيل بودند و به شغل تجارت اشتغال داشتند. در بازار سراى بزرگى بود كه به «كاروانسراى جهودها» شهرت داشت و تمام حجرات و طبقات بالا و زيرين آن براى تجارت در دست اينان بود.
| + | |
| − | | + | |
| − | كسان ديگرى از آنان نيز طبابت مىكردند و امروز سالخوردگان اردبيل از خدمات پزشكى «جهود آقا جان» و ديگران ياد مىكنند.
| + | |
| − | | + | |
| − | تشيع در اردبيل
| + | |
| − | | + | |
| − | از ابتداى اسلام مذهب تسنن و بعد از انشعاب مذاهب، مذهب شافعى در اردبيل رواج داشت.
| + | |
| − | | + | |
| − | امام شافعى خود از ارادتمندان اهل بيت بود و به همين دليل مردم به حضرت على عليهالسلام و اهل بيت ارادت مىورزيدند.
| + | |
| − | | + | |
| − | طرفداران على عليهالسلام هر وقت زمان را مناسب مىدانستند به ترويج كيش تشيع مىپرداختند.
| + | |
| − | | + | |
| − | چنانكه در عهد حكومت مرزبان محمد سالارى كه از ديلمان گيلان بود و مذهب تشيع داشت، زمينه پيشرفت اين مذهب بيش از پيش فراهم گشت.
| + | |
| − | | + | |
| − | اين روند تا سال 429 ه .ق بسيار مساعد بود و شيعهگرى هيچ مانعى نداشت.
| + | |
| − | | + | |
| − | در اين سال طغرل بيگ از پادشاهان سلجوقى به پادشاهى رسيد و بردن نام على عليهالسلام را در اذان و اقامه ممنوع كرد.
| + | |
| − | | + | |
| − | گفتهاند: طغرل بيگ هر كس را كه تظاهر به شيعه بودن كرد كشت و در تمام قلمرو سلطنت او شيعيان مجبور به تقيه شدند.
| + | |
| − | | + | |
| − | بعد از سلاجقه كمكم اين تعصب ضعيف گشت و در اردبيل، با نفوذ و قدرتى كه فرزندان شيخ صفى الدين به دست آوردند، شيعهگرى رواج يافت و شيخ جنيد و شيخ حيدر صفوى، جد و پدر شاه اسماعيل اول، در زمان خود به حمايت از آن مذهب برخاستند و خود شاه اسماعيل نيز، پس از آنكه بر اريكه قدرت تكيه زد، آن را مذهب رسمى ايرانيان گردانيد. از آن تاريخ مردم اين شهر مذهب تشيع اختيار كردند.
| + | |
| − | | + | |
| − | البته برخى گفتهاند شاه اسماعيل با ضربات شمشير تشيع را رواج داد ولى اين سخن صحيح نيست، زيرا عدهاى از افسران و سربازان او اهل سنت بودند و از او مستمرى مىگرفتند و پيوسته با وى بودند.
| + | |
| − | | + | |
| − | مورخان اردبيليان را، به ويژه در عهد صفويه، نسبت به مذهب تشيع سخت متعصّب نوشتهاند اما نه بدان معنى كه با دارندگان مذاهب ديگر سختگير باشند.
| + | |
| − | | + | |
| − | بلكه شيعيان اردبيل در عين آنكه در انجام وظايف دينى تعصب خاصى داشتند با دارندگان مذاهب ديگر با لطف و رأفت مدارا مىنمودند و در حق آنان احترام متقابل را رعايت مىكردند و اين كار علاوه بر رشد فكرى و واقع بينى روحانيان بزرگ، معلول موقعيت مهم اقتصادى و تجارتى اين شهر نيز بود. زيرا مخالفت با دارندگان مذاهب ديگر منتهى به قطع مراودات بازرگانى مىشد و سكنه اين شهر هرگز راضى بدين كار نبودند.
| + | |
| − | | + | |
| − | غير شيعيان نيز با توجه به درجه تعصبات مذهبى در حفظ حرمت مقدسات دينى مردم مراقبت تام داشتند و حتى مسيحيان از تهيه و صرف علنى مشروبات الكلى خوددارى مىنمودند.
| + | |
| − | | + | |
| − | بر اساس سرشمارى عمومى نفوس و مسكن ـ 1375، از جمعيت 1168011 نفرى اردبيل:
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 1165590 نفر مسلمان،
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 306 نفر زرتشتى،
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 10 نفر مسيحى،
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 16 نفر كليمى،
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 13 نفر ساير و
| + | |
| − | | + | |
| − | ـ 2076 نفر اظهار نشده بوده است.
| + | |
| − | | + | |
| − | از تعداد كل مسلمانان 588700 نفر مرد و 576890 نفر زن بودهاند.
| + | |
| − | | + | |
| − | همچنين از تعداد كل مسلمانان 566890 نفر در نقاط شهرى و 596057 نفر در نقاط روستايى ساكن مىباشند.
| + | |
| − |
| + | |
| − | و نيز بر اساس اطلاعات استاندارى اين استان 98 درصد مسلمانان اين استان شيعه و حدود 2 درصد سنى شافعى هستند.
| + | |
| − | | + | |
| − | جدول 1ـ5ـ توزيع نسبى جمعيت بر حسب دين به تفكيك ساكن و غير ساكن
| + | |
| − | | + | |
| − | ديناستانساكنغيرساكن
| + | |
| − | | + | |
| − | نقاط شهرىنقاط روستايى
| + | |
| − | | + | |
| − | جمع00/10000/10000/10000/100
| + | |
| − | | + | |
| − | مسلمان79/9973/9986/9985/99
| + | |
| − | | + | |
| − | زرتشتى03/003/003/000/0
| + | |
| − | | + | |
| − | مسيحى00/000/000/000/0
| + | |
| − | | + | |
| − | كليمى00/000/000/000/0
| + | |
| − | | + | |
| − | ساير و اظهار نشده18/025/012/015/0
| + | |
| − | | + | |
| − | مأخذ: سرشمارى عمومى نفوس و مسكن ـ 1375، استان اردبيل.
| + | |
| − |
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | {{منابع}}
| + | |
| − | [[رده:اقلیت‌های دینی]] | + | |
