منابع آب استان همدان

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فروردین ۱۳۹۱، ساعت ۱۸:۴۲

استان همدان به علت مرتفع بودن و دورى از آب‏هاى آزاد فاقد منابع عمده آبى از قبيل دريا و درياچه است. منابع آبى استان به تعدادى رودخانه و چشمه سار محدود مى‏شود.

رودخانه‏هاى استان، عموما از برف و باران فصول مرطوب تغذيه مى‏شوند و در فصل تابستان كه گياهان نياز به آب دارند به استثناى يكى دو رود مثل گاماسياب و سيمينه رود، خشك شده يا به حداقل ميزان آبدهى مى‏رسند.

مهمترين رودهاى استان عبارتند از:

1ـ سيمينه رود واقع در بخش مركزى همدان، از مجموعه رودخانه‏هاى كوچك و رودهايى كه در مواقع بارندگى داراى آب مى‏باشند تشكيل مى‏يابد.

2ـ رودخانه قره‏چاى (قوريچاى) از گردنه زاغه و دره‏هاى آبادى الفاوت و آبهندو سرچشمه گرفته و در اراضى امزاجرد به سيمينه رود مى‏ريزد.

3ـ رودخانه‏هاى دمق و ايده‏لو از ارتفاعات شمالى دهستان سرد رود و ارتفاعات خدابنده‏لو سرچشمه مى‏گيرد و به رودخانه سيمينه رود ملحق مى‏گردد.

4ـ رودخانه وفرجين از قله كلاغ لان الوند سرچشمه گرفته و به چراگاه آبادى گنج تپه بهار منتهى مى‏شود.

5ـ رودخانه دره مرادبيگ از كوه الوند سرچشمه مى‏گيرد و به رودخانه خاكو مى‏ريزد.

6ـ رودخانه سيمين از قله كلاغ لان الوند سرچشمه مى‏گيرد و پس از ملحق شدن به رودخانه‏هايى كه از گردنه اسدآباد و همه كسى سرچشمه دارند بطرف آبادى امزاجرد جارى مى‏شود.

7ـ رودخانه عباس آباد از دره‏هاى گنج نامه و تاريك در، سرچشمه گرفته به رودخانه خاكو منتهى مى‏شود.

8ـ رودخانه خاكو از كوه الوند سرچشمه مى‏گيرد و پس از عبور از كنار آبادى‏هاى خاكو، چشين، مزدقينه، گراچقا و ده پياز در اراضى آبادى امزاجرد به سيمينه رود مى‏ريزد.

9ـ رودخانه گردنه اسد آباد از گردنه اسد آباد سرچشمه گرفته و از كنار آبادى‏هاى رسول آباد فعلى و گنده جين گذشته و در نزديكى آبادى مالك اشتر با رودخانه همه كسى يكى شده و به سيمينه رود ملحق مى‏شود.

10ـ رودخانه همه كسى از گردنه همه كسى سرچشمه مى‏گيرد و پس از عبور از چندين دهستان به رودخانه قره چاى منتهى مى‏شود.

11ـ رودخانه درجزين از دره‏هاى جنوبى كوه خرقان سرچشمه گرفته پس از گذشتن از دهستان درجزين، به رودخانه قره چاى مى‏ريزد.

12ـ رودخانه شهاب از كوه‏هاى شرقى و غربى دهستان چهاردولى سرچشمه مى‏گيرد و پس از گذشتن از كنار آبادى خسروآباد، به خرم رود ملحق مى‏شود.

13ـ خرم رود از دره‏هاى جنوب غربى كوه الوند سرچشمه مى‏گيرد و پس از ملحق شدن به رودخانه شهاب به رودخانه گاماسياب منتهى مى‏شود.

14ـ رود ملاير (حرم آباد) از ارتفاعات جنوب شرق ملاير سرچشمه گرفته، به سوى ملاير جارى مى‏شود سپس جاده ملاير ـ بروجرد را قطع كرده به طرف نهاوند ادامه يافته و به گاماسياب مى‏پيوندد.

15ـ رودخانه گاماسياب يكى از طويل‏ترين رودخانه‏هاى ايران به شمار مى‏رود. اين رودخانه از جنوب غرب شهرستان نهاوند سرچشمه مى‏گيرد. پس از عبور از دشت نهاوند و آبيارى باغات و كشتزارهاى اطراف آن، در كنار آبادى ليلى يادگار، شاخه رود ملاير (حرم آباد) را دريافت مى‏كند، در كنار آبادى گرديان، قلقل رود از تويسركان بدان متصل مى‏گردد. گاماسياب از شاخه‏هاى اصلى رود كرخه به شمار مى‏آيد. رودخانه گاماسياب در طول شهرستان خرم آباد بنام سيمره ناميده مى‏شود و كليه رودخانه‏هاى شرقى كبير كوه و تمام رودخانه‏هاى لرستان به آن مى‏پيوندد و پس از گذشتن از لرستان در غرب خوزستان جارى و بنام كرخه ناميده مى‏شود و بالاخره به باتلاق هورالعظيم منتهى مى‏گردد.

16ـ خرم رود از دره‏هاى شمال شرقى آبادى شهرستانه و ارتفاعات الوند سرچشمه مى‏گيرد و پس از عبور از تويسركان وارد شهرستان كنگاور مى‏شود.

17ـ كرزان رود از علياى دره آبادى گشانى و سنجوزان سرچشمه گرفته و در حدود آبادى اريكان با دو شعبه از رود سرابى و سركان يكى شده و بنام قلقل رود، آبادى‏هاى اطراف خود را مشروب نموده و سپس به رودخانه گاماسياب منتهى مى‏گردد.

يكى از منابع مهم آب اين استان درياچه سد اكباتان است كه در 9 كيلومترى جنوب شرقى شهر همدان واقع شده است. وسعت درياچه سد در حدود 60 هكتار است.

تالاب‏ها از ديگر منابع آب استان مى‏باشد. تالاب كرد خورد و تالاب پير سليمان از عمده‏ترين تالاب‏هاى استان به شمار مى‏رود.

چشمه‏هاى فرشته، آب ترش عليصدر، مجنون آباد، ماهى، برجكى و امام‏زاده نهاوند، نيكان، سويى، شفيع جان تويسركان، زمان آباد، قينوجه و سهكيندران، رزن، آجى سو صادقلو، گوگر و شورين نيز از منابع آب اين استان به شمار مى‏روند.

منابع