نژاد و تیره در استان لرستان

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ آبان ۱۳۹۱، ساعت ۲۱:۴۲

با توجه به شواهد باستانى و تاريخى بسيار و نيز تحقيقات انجام شده توسط محققان و قوم‏شناسان، اغلب مردم امروز لُرستان را بايد بازمانده اقوام كاسى دانست. هر چند نژاد اين مردمان را بايد تركيبى از نژادهاى گوناگون ايلاميان، ساميان، يونانيان، اروپاييان، روميان، اقوام بين‏النهرين و مردمان شرق ايران دانست كه در دوره‏هاى بعدى با ترك‏ها، تاتارها و اعراب آميخته شده‏اند.

با اين وجود در ميان ساكنان امروزى لرستان در بسيارى از موارد به افراد و گروه‏هايى برمى‏خوريم كه مشخصات جسمى و نژادى خويش را در شباهت به نژاد خاص اقوام كاسى و آريايى حفظ نموده‏اند.

استان لرستان از دير باز محل سكونت ايلات متعدد بوده است. هم اكنون ايلات لرستان انسجام قبلى را از دست داده‏اند و هر ايلى به اجزاى كوچكترى تجزيه شده است و در حال حاضر ايلات به صورت يك واحد سياسى ـ اجتماعى انسجام يافته عمل نمى‏كنند.

مهمترين ايلات استان لرستان در شهرستان خرم‏آباد پراكنده‏اند كه مشهورترين آنها ايلات دِرْكَوَنْ مى‏باشند.

ايلات دركون شامل سه ايل بهاروند، ميروقلاوند و چند طايفه كوچك چون شلووند و نجفوند مى‏باشند.

ايل بهاروند شامل طوايف مَرالى ون و كردلى ون مى‏باشد.

همچنين برخى از طوايف و تيره‏هاى مستقلى در شهرستان خرم‏آباد پراكنده‏اند كه با ايل بهاروند همبستگى نزديكى دارند كه عبارتند از طوايف:

رَشْنو، نجفون، كِرِفْوَنْ، شورادى،

شلووند و گوشه‏اى.

ايل قلاوند از شعب: مَتاوَن، شؤن وَن، ميرزا ون و تعدادى تيره‏هاى وابسته تشكيل شده است.

ايل مير از شعب:

مير آواس، مير عاليخانى، مير حسينعلى، مير تقى ون،

مير رضا و مير كريم تشكيل شده است.

ديگر ايلات شهرستان خرم‏آباد عبارتند از:

1ـ ايل پاپى كه از طوايف هادى و مناصر تشكيل شده است.

2ـ ايل چگنى كه از شعب ميرزاوند، سوزوار، شه كرم، ويس كرم، فلاون، رُكرُك، بداق، شيروان، احمدوك، رومونى، زهرا كار و نجميسَلى (نجم‏الدين سهلى) تشكيل شده است.

در منطقه چگنى برخى از طوايف غير چگنى مثل تيلاوى، امير، حيات غيبى و پير حياتى مستقر مى‏باشند.

3ـ ايلات و طوايف طرحان و رومشكان كه شامل طوايف: امرايى، سورى، آزاد بخت، كوشكى، آدينه وند، گراوند و برخى طوايف كوچك مثل كرونى، سادات بوالوفا، زرونى و غيره مى‏شوند.

4ـ ايل باجول ون (باجلان) كه شامل طوايف سگوند، دالوند، كاى رحمت (قائد رحمت)، يار احمد و آروان مى‏باشد.

5ـ ايل بيرانوند شامل طوايف آلاهينان و دشانيان مى‏گردد.

6ـ ايل دلفان كه شعب:

مير وَك، اِيْوَتْوَند، اولاد قباد، نيرالى (نورعلى)،

كاكاوند، سنجاوى، فلك الدين، چوارى و

كرمعلى را در بر مى‏گيرد.

7ـ ايل سلسله كه از طوايف حسن وند، كولى وند، يوسف وند تشكيل شده است.

8ـ طوايف مستقلى چون طايفه قلايى، طايفه گله دار و رُكرُك نيز در خرم‏آباد سكونت دارند.

9ـ طايفه سادات شامل تيره‏هاى: شهنشى وند، طاهر وند، قاسم وند، خلف‏وند، ندر وند، شهرخ وند و مرتضى وند مى‏باشد. در شهرستان بروجرد نيز طوايف و گروه‏هاى مختلفى ساكن مى‏باشند. مهمترين طوايف اين شهرستان عبارتند از:

1ـ طوايف لرستانى ساكن بروجرد شامل طوايف: ساكى، جودكى، بيرانوند، كاكاوند، دالوند، يار احمدى، زيودار، لك، پير حياتى، پاپى كشورى، سادات، كر زبُر، امير، كائد رحمت و ديناروند.

2ـ طوايف محلى شهرستان شامل طوايف: روزبهانى، گودرزى، زندى، لَشنى، هراوند و بيمى.

3ـ طوايف بختيارى ساكن در بروجرد كه عمدتا از شعب چهار لنگ بختيارى مى‏باشند. در شهرستان اليگودرز نيز برخى از طوايف بختيارى سكونت دارند.

يكى از طوايف مهم بختيارى كه در اين شهرستان به سر مى‏برند طايفه عيسوند مى‏باشد كه از شاخه‏هاى گورويى، طهماسوند، عليرضاوند، مَمْ قلى وند، مراد وند، جافر وند، هيوند، گمار و كيرويى تشكيل شده است.

منابع