ناهمواری‌های استان زنجان

نسخهٔ ‏۲۰ فروردین ۱۳۹۱، ساعت ۲۳:۲۲

استان زنجان منطقه‏اى كوهستانى است كه شهرها و روستاهاى آن در دامنه‏ها، دره‏ها و دشت‏هاى و ميان كوه‏هاى آن جاى گرفته‏اند.

رشته كوه‏هاى استان، از نظر زمان پيدايش، به دوره سوم زمين‏شناسى تعلق دارند. اين كوه‏ها بيش‏تر از سنگ‏هاى ماسه‏اى و دولوميتى تشكيل شده‏اند و فرسايش دوره چهارم زمين‏شناسى چهره آن‏ها را دگرگون كرده است.

بلندى‏هاى استان زنجان عبارتند از:

1ـ رشته كوه‏هاى شمالى: مشتمل بر بخشى از البرز غربى و دامنه‏هاى جنوبى كوهستان تالش كه مهم‏ترين آن‏ها عبارتند از: طالقان، تخت سليمان، سيالان و الموت در البرز.

2ـ رشته كوه‏هاى غربى و جنوب غربى: شامل كوه‏هاى دميرلو، جهان‏داغ و قيدار.

3ـ رشته كوه‏هاى مركزى: كه استان را از دشت قزوين جدا مى‏كنند و عبارت‏اند از: چرگر، سندان داغى، ملاداغى و پوتالى.

مهم‏ترين كوه‏هاى استان عبارتند از:

ابدال

اين كوه كه از كوه‏هاى بلند استان به شمار مى‏رود، در شمال روستاى خورجهان، از توابع دهستان انگوران واقع شده است و 3099 متر ارتفاع دارد. رودخانه‏هاى انگور چاى، تخته يورد و دربند از اين كوه سرچشمه مى‏گيرند. دامنه‏هاى جنوبى اين كوه به دهستان انگوران، و دامنه‏هاى شمالى آن به دهستان اورياد مشرف است.

بابا گيلدر

اين كوه با ارتفاع 2850 متر، در 95 كيلومترى جنوب غربى زنجان و در غرب روستاى حلب از توابع دهستان انگوران واقع شده و سرچشمه اصلى رود حلب است. دامنه‏هاى شرقى آن به دهستان انگوران، و دامنه‏هاى غربى آن به دهستان احمدآباد سفلى (از توابع شهرستان مياندوآب) مشرف است و جزو كوهستان قرّداغ به شمار مى‏آيد.

بلقيس

اين كوه در 12 كيلومترى روستاى ياستى قلعه، از توابع دهستان انگوران قرار گرفته است و 3332 متر ارتفاع دارد. اين كوه سرچشمه رودخانه‏هاى بالاجوجه و انگوران چاى، و بلندترين قله كوهستان قرخ بلاغ (چهل چشمه) است. چشمه‏هاى بسيارى از دامنه‏هاى اين كوه مى‏جوشند.

چال

اين كوه در قسمت شمال غربى روستاى خورجهان، از توابع دهستان انگوران واقع شده است و 3050 متر ارتفاع دارد. اين كوه سرچشمه رودخانه‏هاى انگوران چاى و تخته يورد است.

صندوق سندران

اين كوه با ارتفاع 3214 متر، در جنوب روستاى علم كندى، از توابع دهستان اورياد واقع شده است و سرچشمه رودخانه‏هاى انگوران چاى، قلعه چاى، تخته يورد و بالاجوجه است.

اين كوه، از نظر ارتفاع، دومين قله مرتفع كوهستان قرخ بلاغ (چهل چشمه) محسوب مى‏شود.

قبله داغ

اين كوه با ارتفاع 3205 متر، در غرب روستاى زرين آباد از توابع دهستان اورياد واقع شده است و سرچشمه رود قلعه چاى است.

لعل كان

اين كوه با ارتفاع 3050 متر، در جنوب غربى روستاى ياستى قلعه، از توابع انگوران واقع شده است و سرچشمه رودخانه‏هاى كاكا، انگوران چاى و قره‏قيه است.

اين كوه، از شمال غربى به كوه بلقيس، و از شرق به كوه قزلر قلعه سى متصل است و از كوه‏هاى كوهستان قبرخ بلاغ (چهل چشمه) است.

علاوه بر اين كوه‏ها، استان زنجان داراى قله‏ها و بلندى‏هاى مهم ديگرى نيز هست كه از آن جمله مى‏توان به كوه‏هاى يان بلاغ (2972 متر)، داغى (2861 متر)، سندان داغ (2580 متر)، آرگون (2924 متر)، جانقورتاران (2580 متر)، چال خاتون (2993 متر)، چنوباشى (2950 متر)، سفيد (2933 متر) اشاره نمود.

منابع