نژاد و تیره در استان خوزستان

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ مهر ۱۳۹۱، ساعت ۱۶:۳۷

پيش از اسلام نژادهاى مختلفى از جمله:

سياهان، ماردها، اوكسيها، كيسيها،

پراتاكينها، صابيان، يهوديان، يونانيان،

روميان، هنديان و عيلاميان

در نقاط مختلف اين استان پراكنده بوده‏اند.

در حال حاضر بقايايى از اين نژادها در اين منطقه وجود دارد.

اين بقايا بيشتر در دزفول و شوشتر سكونت دارند. اما جدا كردن آنها از نژادهاى ديگر مشكل است.

لرها و عرب‏ها مهمترين نژادهاى ساكن در اين استان مى‏باشند.

عرب‏ها بيشتر در خوزستان غربى و جنوبى ساكن هستند و لرها نيز در خوزستان شمالى و شرقى ساكن مى‏باشند.

عشاير و طوايف خوزستان

عشاير استان خوزستان به دو دسته عشاير عرب و عشاير غير عرب تقسيم مى‏شوند.

عشاير عرب

مهمترين عشاير عرب خوزستان كعب شادگان و عشاير ميان آب هستند و برخى طوايف عرب ديگر نيز در اين استان سكونت دارند كه در ذيل به هر يك از اين عشاير و طوايف اشاره مى‏شود:

عشاير كعب شادگان از شش طايفه به نام‏هاى:

البوغبيش، خنافره، حزبه، دوارجه،

عساكره و مقدم تشكيل شده است.

طايفه البوغبيش از تيره‏هاى:

البو بالا، البو شهباز، البو حاج على، البو صالح،

بيت خيطان، بيت البو شمال، البو محمود، زبيد و ابو جليل،

بنى رشيد، البو زياد، بيت بند ذيجان، رفيع،

اثامنه، سليح و البو سليط تشكيل شده است.

طايفه خنافره از دو طايفه كوچك‏تر به نام‏هاى چوامل و البو حمدى تشكيل شده است.

طايفه چوامل شامل تيره‏هاى:

البو جنام، البو زنبور، سوالم، چوامل،

مزرعه و اماده مى‏باشد.

طايفه البو حمدى شامل تيره‏هاى:

البو خنفر، البو خضير و شاوردى است.

طايفه حزبه از تيره‏هاى:

البو حمودى، البو حاوى، البو غنام، البو غونيم،

عثمان، بلاعطه و البو حميدان تشكيل شده است.

طايفه دوارجه شامل تيره‏هاى:

البو سوادى، البو عبد الوالى، البو ناظر و البو موسى مى‏باشد.

طايفه عساكره شامل دو تيره دريس و عساكره مى‏شود.

هر يكى از اين تيره‏هاى اصلى از شاخه‏هاى مختلفى تشكيل شده‏اند.

تيره دريس از شاخه‏هاى:

البو على، ال سعدى، مطاوى، سليمانى،

عقديه، البو عبادى، البو دهله، شياخين،

البو نعيم، البو بيرى و البو عبيد تشكيل شده است.

تيره عساكره شامل شاخه‏هاى:

سليح، البو مسعود، البو عامر، البو صبيح،

البو حمود، البو غضبان، بيت عزيز، بيت صمد،

بيت دلى و بيت شلاكه مى‏شود.

طايفه مقدم از دو تيره مقدم خزعل و مقدم حفش تشكيل شده است.

تيره اصلى مقدم خزعل از تيره‏هايى چون:

بيت سباهى، بيت خواجه علوان، عبدالخفير، بيت نخزان،

محاسبه، سويلان، ربيهات و نوامر شكل گرفته است.

عشاير ميان آب در منطقه ميان آب بين دو رودخانه كرخه و دز سكونت دارند. طوايف:

عبد الخان، مزرعه، البو روايه، خسرج،

سادات و كعب عشاير ميان آب را تشكيل مى‏دهند.

طايفه عبد الخان از تيره‏هاى:

نصيرى، بنى عقبه، شويه، بهاول،

عبيد يا كاكاهى، بنى تميم، شمَر، بيت قباشى،

عطاشنه و حينه تشكيل شده است.

طايفه مزرعه از هفت تيره تشكيل مى‏شود كه سه تيره آن در ميان آب و چهار تيره در بستان، جراحى و شادگان سكونت دارند.

تيره‏هاى ساكن ميان آب عبارتند از:

سعيديه، زريرات و لمه

و تيره‏هاى ساكن در بستان و شادگان عبارتند از:

هريزات، آل بوحيرز، آل بوحبير و آل بو حريجه.

طايفه البو روايه كه در هويزه سكونت دارد شامل تيره‏هاى:

البو سلمان، البو بدوى، البو عزير و آل اعلاف مى‏شود.

طايفه خسرج از تيره‏هاى:

تركى، عبدالله و لطيف تشكيل شده است.

طايفه كعب از تيره‏هاى:

مغان، الحايى، فرج الله و كرم الله تشكيل شده است.

طايفه سادات از تيره‏هاى:

سادات موسوى جزايرى، سادات فواضل و سادات جعادله تشكيل شده است.

ساير عشاير عرب خوزستان شامل طوايف:

باوى، سلامت، آل كثير، منتفج،

آل خميس، بنى طرف و شريفه مى‏شوند.

طايفه باوى از تيره‏هاى:

البو كردان، آمور، البو اطوى، البو بليد،

بوريه، فراتسه، هواشيم، حامه،

الجابره، بنى خالد، معاويه، بيت نصير و

بيت نواصره تشكيل شده است.

طايفه سلامت از سه تيره:

حميد السليم، مسخ و آل بويس تشكيل گرديده است.

طايفه آل كثير كه در اهواز و دزفول سكونت دارند از تيره‏هاى:

عنافجه، ضياغمه و سعد تشكيل گرديده است.

طايفه آل خميس كه در نواحى رامهرمز و شادگان زندگى مى‏كنند از تيره‏هاى:

آل بوعباد، احمديه، جنام، منصور،

محسن، بنى رشيد، رضايج السفيح، رضايج السلطان،

سورقى، زبيدى و ظهاريه تشكيل شده است.

طايفه بنى طرف كه در دشت آزادگان در حوالى هويزه به سر مى‏برند شامل تيره‏هاى:

سوارى، مزرعه، مشرفه، بنى صالح،

مروان، قاطع و سيد نعمت مى‏شود.

طايفه شريفه متشكل از پنج تيره مى‏باشد.

ـ تيره رجبيه در صويره، مشيريه و هنديجان بسر مى‏برند.

ـ تيره بنى چولان در خلف آباد،

ـ تيره جباره در بونور،

ـ تيره‏هاى مقاطف و موالى در داهه زندگى مى‏كنند.

عشاير غير عرب

در اين استان ايل‏ها و طوايف لر، قشقايى و افشار نيز زندگى مى‏كنند. طوايف غير عرب خوزستان عبارتند از:

طايفه سگوند رحيم خانى كه در شوش زندگى مى‏كنند متشكل از تيره‏هاى:

مختوا، قلى، على دوست، حاجى مشه،

سگوند، خرده، خداوردى، محمد،

حاجى كلى، مهدى خانى، شه عينل، عين الوند،

كولى وند، نوكره مران، مال امير، چتال،

ليوه، دلى، كرد، سيلورزى و

رشنو مى‏باشد.

طايفه عمله كه در اطراف شوش سكونت دارند شامل تيره‏هاى:

شوهن، كاوند، هورى، كرد،

باتولى، چنارى، حسن غلامعلى، هشارو،

منگرى ظهيرى، درويش، حاجى مشه و حاجى كلى مى‏باشد.

طايفه جانكى كه در دامنه غربى ارتفاعات منگشت بين خاك بهمئى، مكوند و رامهرمز زندگى مى‏كنند از تيره‏هاى:

ابوالعباسى، جلالى، زنگنه، كرد،

شير على و مبينى تشكيل شده است.

طايفه گندز لو كه يكى از طوايف ايل افشار است در پيرامون شوشتر زندگى مى‏كنند.

عشاير ميان آب بين دو رود كرخه و دز سكونت دارند.

طايفه لركى يكى از طوايف ايل قشقايى بوده كه به اين استان مهاجرت نموده است.

اين طايفه در حوالى بهبهان به سر مى‏برند. منطقه اصلى آنها ابوالفارس در نزديكى بهبهان است.

منابع