ناهمواری‌های استان سیستان و بلوچستان

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فروردین ۱۳۹۱، ساعت ۱۵:۳۹

كوه‏هاى سيستان و بلوچستان جزو رشته كوه‏هاى مركزى ايران مى‏باشد كه شامل ناهمواريهاى مشرق چاله لوت و ارتفاعات ديواره شرقى و جنوبى چاله جازموريان است.

بطور كلى اين ناهموارى‏ها شامل دو قسمت مى‏شوند: 1ـ كوه‏هاى سيستان. 2ـ كوه‏هاى بلوچستان.

1ـ كوه‏هاى سيستان

اين كوه‏ها با جهت شمالى جنوبى شامل چين خوردگى‏هاى فشرده‏اى هستند كه از غرب به بيابان لوت و از شرق به دشت سيستان منتهى مى‏گردد. پلنگ كوه، مشرف به دشت سيستان يكى از مهمترين برجستگى‏هاى اين ناحيه است. كوه خواجه نيز در حاشيه درياچه هامون و در مغرب زابل، تنها كوه دشت سيستان است ارتفاع اين كوه حدود 900 متر از سطح درياست.

2ـ كوه‏هاى بلوچستان

كوه‏هاى بلوچستان در جنوب كوه‏هاى سيستان و بين چاله لوت و جازموريان بيابان ماشكل (ماشكيد) و سواحل درياى عمان گسترده شده‏اند. ارتفاعات اين ناحيه عبارت از: كوه تفتان، كوه بزمان، كوه بيرگ، ملك سياه كوه و كوه بم پشت، سلسله جبال پيرسواران، پنج انگشت، فنوج و اسپيدان مى‏باشد.

ـ كوه تفتان

در 50 كيلومترى شمال شرقى شهر خاش و از آتشفشان‏هاى نيمه فعال ايران است كه از دهانه آن دايما بخار گوگرد خارج مى‏شود. ارتفاع تفتان از سطح دريا 4042 متر است.

ـ كوه بزمان (زنده)

اين كوه در شمال چاله جازموريان با ارتفاع 3497 متر از سطح دريا قرار گرفته است. اين كوه، چاله لوت را از جازموريان جدا مى‏كند.

ـ كوه بيرگ

يكى از ارتفاعات شهرستان سراوان است و يكى از مناطق عشايرى استان محسوب مى‏شود.

ـ كوه ملك سياه

ملك سياه، كوه آتشفشانى خاموش است كه با ارتفاع 1642 متر از سطح دريا و در شمال زاهدان واقع شده است و نقطه مرز مشترك ايران، پاكستان و افغانستان را تشكيل مى‏دهد.

ـ كوه‏هاى بم پشت

اين كوه‏ها در حد فاصل شهرستان سراوان و چابهار واقع شده است.

سلسله جبال پير سوران

اين سلسله جبال در مغرب استان واقع شده است و كوير لوت را از بلوچستان جدا مى‏سازد.

از ديگر كوه‏هاى بلوچستان مى‏توان از: پنج انگشت، فنوچ، اسپيدان نام برد.

دشت‏هاى استان را مى‏توان به دو قسمت عمده تقسيم كرد كه عبارتند از:

1ـ دشت سيستان يكى از دشت‏هاى داخلى فلات ايران است كه بطور متوسط 475 تا 500 متر از سطح دريا ارتفاع دارد و از آبرفت‏هاى رودخانه هيرمند و سيلاب‏هاى اطراف آن پوشيده شده است.

2ـ دشتها و جلگه‏هاى پراكنده در بلوچستان شامل دشت بمپور، دشت‏هاى اطراف رودخانه سرباز، جلگه دشتيارى در منطقه چابهار، جلگه‏هاى ساحلى درياى عمان و جلگه‏ها و دشتهاى ديگرى نظير بزمان، ايرانشهر، گشت، پيشين و گوهر كوه.

منابع