منابع آب استان زنجان

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ فروردین ۱۳۹۱، ساعت ۲۳:۲۴

اگر چه شرايط طبيعى و جغرافيايى استان زنجان موجبات شكل‏گيرى درياچه‏اى را فراهم نكرده است، اما شبكه‏اى از رودخانه‏هاى فراوان در آن به وجود آورده است كه كناره‏هاى اين رودخانه چه در دشت‏ها و چه در دره‏ها، از جلوه‏هاى زيباى طبيعت به شمار مى‏آيند.

مهم‏ترين رودهاى استان زنجان عبارتند از:

رودخانه قزل اوزن

اين رود كه يكى از مهم‏ترين رودخانه‏هاى ايران و شهرستان زنجان است از كوه‏هاى استان كردستان سرچشمه مى‏گيرد و از راه قشلاقات افشار در حومه خدابنده، وارد محدوده استان زنجان مى‏شود. قزل اوزن در حد فاصل كوه‏هاى تالش و رشته كوه‏هاى شمالى زنجان به طرف مشرق جريان مى‏يابد و در نزديكى منجيل با دريافت آب «هزار رود» شاهرود پر آب‏تر مى‏شود و به طرف شمال با نام سفيدرود جريان مى‏يابد و سرانجام به درياى مازندران سرازير مى‏شود.

اين رود در مسير طولانى خود، با افزايش رطوبت و كاستن از سردى هوا، نقش مؤثرى در رونق كشاورزى منطقه ايفا مى‏نمايد.

زنجان رود

اين رودخانه كه به زنجان چاى نيز معروف است، از چمن سلطانيه و كوه‏هاى آق داغ سرچشمه مى‏گيرد و پس از گذاشتن از بخش حومه زنجان و اراضى چاى پاره، همراه رودخانه‏هاى محلى كوچك، در نزديكى رجين به قزل اوزن مى‏پيوندد.

ابهررود

از ديگر رودخانه‏هاى استان ابهررود است كه از جبهه شرقى چمن سلطانيه و كوه‏هاى سندان داغ در غرب ابهر سرچشمه مى‏گيرد و با دريافت شاخه‏هايى از رودخانه‏هاى كوچك محلى، به طرف شرق و جنوب شرقى چمن سلطانيه جارى مى‏شود و پس از دريافت آب فرارود، در منطقه ضيأآباد تاكستان، در جنوب شرقى به سوى درياچه حوض سلطان در قم سرازير مى‏شود.

ايجرود

اين رود از كوه‏هاى جنوب زنجان سرچشمه مى‏گيرد و پس از سيراب كردن زمين‏هاى دره‏اى زيبا، در نزديكى نيكى كند جامع السرا به قزل اوزن مى‏پيوندد.

سجاس رود

اين رودخانه، از رودخانه‏هاى نسبتا پر آبى است كه از زمين‏هاى مجيدآباد خدابنده سرچشمه مى‏گيرد و پس از دريافت آب رودهاى محلى و گذشتن از دو آبادى سجاس و قلابى پائين، و سيراب كردن زمين‏هاى كناره‏اى، به قزل اوزن مى‏ريزد. آبادى‏هاى سجاس و قلابر از كانونهاى ديرينه زندگى انسان در زنجان مى‏باشند.

خر رود

اين رودخانه از بلندى‏هاى خدابنده سرچشمه مى‏گيرد و به سمت شرق جريان مى‏يابد و پس از گذشتن از زمينهاى محمودآباد و نورآباد و سيراب‏كردن زمينهاى حصار ارمنى در آبگرم همدان، به رود آوج مى‏پيوندد. اين رودخانه پس از طى مسيرى به درياچه حوض سلطان قم مى‏ريزد.

بزينه رود

اين رودخانه از نزديكى روستاهاى بزين، كهلا و كوه‏هاى غربى خرقان سرچشمه مى‏گيرد و پس از سيراب كردن زمين‏هاى پيرامونى و بخش گرماب، همراه با رودخانه‏هاى كوچك محلى در قرية اوصانلو به رود قزل اوزن مى‏پيوندد.

چشمه‏ها

استان زنجان هم چون بسيارى از استانهاى كشور، داراى چشمه‏هاى آب معدنى و طبيعى متعددى است كه به طور سنتى مورد استفاده هزاران تن قرار مى‏گيرند.

اهم اين چشمه‏ها عبارتند از:

چشمه معدنى وننق زنجان

اين چشمه در حدود 21 كيلومترى جاده زنجان ـ ميانه و در دهكده وننق واقع شده است و راه آن از ميان كشتزارها و تپه‏هاى متعدد مى‏گذرد. چشمه بر بالاى تپه‏اى كه 200 متر ارتفاع دارد، قرار گرفته است.

بررسى و آزمايش آب دو چشمه آب معدنى وننق نشان مى‏دهد كه آب اين چشمه، در رديف آب‏هاى معدنى سولفاته كلسيك گرم است. چشمه‏هاى ديگر آب گرم و آب معدنى استان عبارتند از:

ـ چشمه آب گرم روستاى آريومن در بخش ايجرود جاده بيجار

ـ چشمه آب گرم روستاى ابدل در جنوب غربى جاده زنجان ـ تبريز

ـ چشمه آب گرم روستاى گرماب در جنوب شرقى قيدار

ـ چشمه آب گرم ميانج و حلب در انگوران

ـ چشمه آب معدنى روستاى مينگجه در بخش ماه نشان

در شهرستان ابهر نيز چشمه‏هايى چون على بلاغى، وَزَن بولاغى ياسوتدوبلاغ، خاتون بلاغى، قلعه تپه، چنار، دانا اريدن و چشمه داخل مسجد جامع وجود دارد.

منابع